Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) "Ankara Buluşmaları" programı kapsamında Ankara'da olan Başkanlığın "yerel asistan"ları Moldovalı Dmitri Zaharia, Sudanlı Mohammad Cadallah, Gambiyalı Burama Bah ile Gürcistanlı Yana Aliyeva, TİKA'nın yurt dışındaki faaliyetleri, desteklediği projeler, devam eden restorasyon çalışmaları ve deneyimleri hakkında değerlendirmelerde bulundu.
TİKA'nın Moldova'daki Kişinev Ofisi'nde 2013'ten bu yana asistan olarak görev yapan Dmitri Zaharia, TİKA'da çalışarak ülkesine hizmet ettiği için çok mutlu olduğunu belirtti.
Zaharia, "Moldova'da TİKA olarak altyapı, sağlık, eğitim ve kapasite geliştirme gibi birçok alanda faaliyet göstermekteyiz. En son Gagauz Özerk Yeri'ndeki inşa edilen Komrat Aziz Sancar Tanı ve Tedavi Merkezi ile Nasrettin Hoca Kreşi gibi projelerin açılışı geçen yıl Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ziyaretinde gerçekleşti. TİKA olarak sağlık ve eğitim alanında yaptığımız projeler ihtiyaç olduğu için Moldovalılar tarafından olumlu karşılanıyor" dedi.
Türkiye'de eğitim gördüğü için Türkiye ile bir gönül bağı olduğuna vurgu yapan Zaharia, TİKA ile çalışmaktan gurur duyduğunu söyledi.
Zaharia, TİKA'nın hızlı geliştiğine, bu durumun TİKA'nın faaliyet gösterdiği ülkelerde de olumlu karşılandığına işaret etti.
"TİKA Sudan'da özellikle eğitim sektöründe çok etkin"
TİKA'nın Sudan ofisinde 2011'den buna yana hizmet verdiğini ifade eden asistan Muhammed Cadallah da, Sudan'da TİKA'nın birçok önemli projesi olduğunu söyledi.
Cadallah, "TİKA Sudan'da özellikle eğitim sektöründe çok etkin. TİKA'nın mesleki eğitim merkezinde, elektrik, mekatronik, turizm, mobilya ve diğer birçok alanda eğitimin verildiği 10 ayrı sınıf var. Ayrıca Türkiye'de de Sudanlılara mesleki eğitim veriliyor. Sudanlılar, Türkiye'deki eğitimlerinin ardından ülkelerine geri dönüp çalışıyor" dedi.
Sudan'da TİKA tarafından hayvancılık alanında da eğitim verildiğine dikkat çeken Cadallah, suni tohumlama merkezinde, hayvanlardan alınan et ve süt üretiminin arttırılması konusunda çalışmalar olduğunu kaydetti.
Cadallah, "Sudan'daki Darfur eyaletinde ziraat sektöründeki en önemli projeler yürütülüyor. Orada yaşayan ve savaştan kaçarak mülteci olarak yaşayan vatandaşlara, TİKA destek oluyor. TİKA, Darfur eyaletinin kalkınması için geliştirilmiş tohum-fidan ile zirai aletlerin dağıtımını yaptı. Yaklaşık 10 yıldır devam eden projeden neredeyse 600 bin kişi faydalandı" diye konuştu.
"En büyük hastane Sudan-Türkiye Eğitim ve Araştırma Hastanesi"
TİKA'nın Sudan'da sağlık sektöründe de etkin olduğunun altını çizen Cadallah, "Sudan'da en büyük hastane, Nyala Sudan-Türkiye Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Bu hastane, tüm Sudan ve komşu bazı ülkelere hizmet veriyor ve ilaç temin ediyor. Yılda yaklaşık 1200 hasta geliyor. Hastane gelişmiş teknoloji ve kapasiteye sahip olduğu için Orta Afrika ülkelerinden bile bu hastaneye gelenler var" ifadelerini kullandı.
Cadallah, TİKA'nın Sudan'da kuyu açma ve su aktarımı tekniklerini de geliştirdiğine vurgu yaparak, "TİKA'dan Allah razı olsun, Sudan'da TİKA ofisi 2006'da kuruldu ve kurulduğu günden bu yana eğitimden sağlığa birçok alanda hizmet veriyor" şeklinde konuştu.
"Yeni yılla yeni projelere başlayacağız"
TİKA'nın Gürcistan'daki Tiflis ofisinde muhasebe asistanı olarak çalışan Yana Aliyeva ise, ülkede başta tıp, inşaat ve tefrişat alanlarında olmak üzere birçok önemli projenin yürütüldüğünü vurguladı.
Aliyeva, "Yeni yılla yeni projelere başlayacağız. Geçen yıl Batum Enfeksiyon Hastanesinin çalışmaları bitti ve şubat ayında TİKA Başkanı Serdar Çam'ın katılımlarıyla açılışının yapılması bekleniyor. Gürcistan hükümetiyle aramız çok iyi, onlar bizi ve yaptığımız çalışmaları her zaman destekliyor" dedi.
TİKA çalışanı olarak kendisini çok huzurlu hissettiğini ifade eden Aliyeva, TİKA'nın yaptıklarını görünce daha fazla gururlandığını anlattı.
"Gambiya'da insani kalkınma anlamında birçok proje var"
TİKA'nın Gambiya'da yeni açtığı ofiste 5 aydır görev yapan Burama Bah da, "Gambiya'da insani kalkınma anlamında birçok hayata geçirilmesi planlanan projelerimiz var. Başta hastane yapılması ve kuyu açılması gibi projeler var. Projelerle ilgili başvurular da geldi" dedi.
Projelerle ilgili incelemelerin devam ettiğine dikkat çeken Bah, Türkiye ve Türk yetkililere çok teşekkür ettiğini dile getirdi.
Bah, Türkiye'ye ilk olarak 2002'de geldiğini belirterek, "2 yıl Jandarma Okullar Komutanlığında askerlik eğitimi gördüm. Daha sonra Foça Komanda okulunda da eğitim gördüm. 2004'te Gambiya'ya döndüm. Daha sonra STK'lar başta olmak üzere Türkiye ile bağlantımı hiç koparmadım" değerlendirmesini yaptı.
TİKA'nın "yerli ürün" çabası
TİKA, bir yandan dünyanın farklı ülkelerindeki yerel ihtiyaçlara çözüm üretirken, diğer taraftan da Türk ürünlerinin, sanayisinin ve teknolojisinin de faaliyet gösterdikleri ülkelere ihraç edilmesi ve oralarda tanıtılması amacıyla yoğun bir çaba gösteriyor.
Tarım ve hayvancılık projelerinde yerli üretim tarım ekipmanları, traktörler ve iş makinelerini tercih eden TİKA, yerli malı kuvözleri sağlık cihazları ve tekstil ekipmanlarını kullanarak Türk üreticileri ve sanayisinin yeni pazarlara girmesi noktasında öncülük ediyor.
Kaynak: AA