Türkiye’nin Uyuşturucu ile Mücadele Başarısı

Sağlıklı ve yasalara uygun yaşayan bir insanı suça sürükleyen, bağımlılık yaparak köleleştiren ve nihayetinde hem sağlığını hem de özgürlüğünü kaybetmesine neden olan narkotik maddelerin üretilmesi, satılması, alınması, kullanılması suç…Emniyet Genel Müdürlüğü ve diğer güvenlik teşkilatlarının suçla mücadele çalışmalarında önemli bir bölümü de narkotik suçlarla mücadele oluşturuyor.

2022 yılı, narkotik suçlarla mücadele konusunda önemli başarılara sahne oldu. Sadece satıcı ve kullanıcıları yakalamaya yönelik çabalarla yetinilmeyerek, “kaynağında kurutma” hedefiyle üretim ve taşıma ile aktif mücadele edildi. Bunun sonucunda tonlarca zehir, daha sokaklara yayılamadan engellenmiş oldu.

Terör-Uyuşturucu İlişkisi

İçişleri Bakanlığı’nın tespitlere göre özellikle Avrupa kıtasında uyuşturucunun ana kaynağı terör örgütleri… Terör örgütleri, Avrupa uyuşturucu pazarını elinde tutuyor ve güzergâh olarak Türkiye’yi kullanıyor. Terör örgütlerinin uyuşturucu ticaretinden yıllık 500 milyon avro ile 2,5 milyar dolar arasında değişen bir gelir sağladığı tahmin ediliyor. 1980-2021 arasında terör örgütüne yönelik 695 operasyonda, 250 bin 850 kg esrar, 5 bin 452 kilo eroin başta olmak üzere çok miktarda narkotik madde yakalanmıştı.

Türkiye’ye güzergâh olarak kullanmak isteyen bir başka uyuşturucu merkezi de Afganistan kökenli suç örgütleri. Özellikle Suriye ve Irak’ın kuzeyinde güvenliği nispeten zayıf ve kontrolsüz bölgelerin ortaya çıkması, terör örgütleri tarafından uygun ortam olarak görülüyor. Bu nedenle mücadelede en önemli rol, Türk güvenlik güçlerine düşüyor. Sadece karayolu değil, denizyolları da Sahil Güvenlik tarafından sürekli kontrol ediliyor. Düzensiz göç gibi bazı olumsuz etkenlere rağmen, Türk güvenlik güçleri, mücadelesini başarıyla sürdürüyor.

[Uyuşturucu nedeniyle 1 milyonda ölüm oranları.]

Mücadele Rotayı Değiştiriyor

Türkiye’nin kararlı mücadelesi rota değişikliklerine neden oldu. Afganistan ve İran üzerinden gelen eroin, Suriye’den gelen captagon ve Çin’den gelen bonzai rotası artık Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşmayı tercih etmiyor. Bu nedenle eskiden eroin gibi maddeler batı şehirlerinde yakalanırken, bu dönemde yakalamanın yüzde 76’sı doğudaki sınır şehirlerine kaydı.

Suça Karışan Azaldı, Yakalanan Arttı

Uyuşturucu imal ve satışı suçlarına ilk kez karışanların oranı, 2018’den itibaren düşüşe geçti. 2018’de 19 bin olan sayı, 2019’da 14 bin kişiye düştü. 2016’da uyuşturucu ile ilgili 88 bin olay ve operasyon kayıtlara geçerken, 2022’de 242 bin olay ve operasyon gerçekleşti.

Uyuşturucu suçundan cezaevinde tutuklu bulunan sayıları ise aynı tarihlerde 26 binden 120 bine yükseldi. 2017-2022 arasında 1.107 uyuşturucu şebekesi çökertildi.

Türkiye’de uyuşturucuyla mücadele için 2022’de yapılan harcama 2 milyar 240 milyon 420 bin lirayı aşmış durumda.

Atık Sular, Arabalar, Metruk Binalar

Mücadele sadece suç şebekelerine baskın ve gözaltı ile sınırlı kalmıyor. 62 ilde, atık sularda uyuşturucu analizi yapılıyor. Böylece şehirdeki uyuşturucu kullanım durumu ve profili ortaya çıkarılıyor. Aynı tahliller, güvenlik güçlerine uyuşturucu türlerine ilişkin seyri de gösteriyor. Tedbirler buna göre farklılaştırılıyor.

Güvenlik güçlerinin yaptığı çalışmalar, terk edilmiş binaların uyuşturucu kullanım yerlerinde evlerden sonra ikinci sırada yer aldığını ortaya koymuştu. Üçüncü sırada ise arabalar geliyor.

Bu nedenle tespit edilen 120 bin metruk binadan 88 bini yıkıldı. 18 bini yeniden kullanılır hale getirildi, 14 biniyle ilgili işlemler devam ediyor.

İlk kez 2017 yılında 10 ilde kullanımına başlanan trafikte test cihazı ve kitleri, 2019 yılında 15, 2022’de ise 16 ilde kullanılmaya başlanmıştı.2021’de ise ülke genelinde 1.360 sürücü teste tabi tutuldu ve 285 sürücü pozitif çıktığı için doğrulama amaçlı olarak sağlık kuruluşlarına sevk edildi.

[Narkotik maddelerle mücadeleye ilişkin rakamlar.]

Avrupa Havlu Attı

Avrupa ülkeleri ise narkotik suçlarla mücadelede son yıllarda zorlanmaya başladı. Bunun sonucu olarak bazı ülkelerde “uyuşturucu ile mücadele yerine uyuşturucu kullanıcılarını kontrol altında tutma” yöntemi benimsendi. Bazı ülkelerde narkotik madde satış yerleri açılırken, bazı ülkelerde kontrollü olarak uyuşturucu madde üretimine izin verildi.

Buna rağmen Avrupa’ya Latin Amerika’dan kokain gelirken, Asya’dan ise eroin gelmeye devam ediyor. Belçika’da bir yılda 70 ton, Hollanda’da 49 ton, İspanya’da 37 ton kokain yakalandı.

En İyi Polis: Anne-Baba

Güvenlik güçlerinin narkotikle mücadelede elde ettiği başarılara rağmen, en iyi polisin yine anne ve baba olduğuna dikkat çekiliyor. Uyuşturucu satıcılarının özellikle genç kuşakları hedef aldığı, bu nedenle ebeveynlerle çocuklar arasında sevgi ve saygıya dayalı ilişkinin hiç koparılmaması, çocukların tehlikelerden korunması için dikkat edilmesi öneriliyor. İçişleri Bakanlığı ‘En İyi Narkotik Polisi: Anne’ adıyla bir kampanya hazırladı. Eğitim TIR’ı, okulları gezerek çocuklara yönelik bilinçlendirme çalışmaları yapıyor. Toplamda eğitimci, çocuk, aile olmak üzere 10 milyon kişiye eğitim verilmese hedefleniyor.

Bırakmak İsteyene Yardım

Türkiye’de narkotik maddelerden kurtulmak için 138 tedavi merkezi bulunuyor. Toplam yatak kapasitesi 1.289.  Sağlık Bakanlığı’na it rehabilitasyon merkezleri ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na ait rehabilitasyon merkezleri de bulunuyor. Ayrıca 81 ilde ve KKTC’de 105 adet Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) hizmet veriyor