Cumhuriyet tarihinin ilk darbesi olan 27 Mayıs darbesinin ardından 17 Eylül 1961'de idam edilen merhum Başbakan Adnan Menderes'in Aydın'ın Koçarlı ilçesindeki hemşehrileri, o acı olayı aradan 57 yıl geçmesine rağmen unutamıyor.
Merhum Adnan Menderes'in doğup büyüdüğü Koçarlı ilçesindeki Çakırbeyli Mahallesi'nin girişinde ziyaretçileri, "Başbakanlarımızdan Adnan Menderes'in köyü Çakırbeyli'ye hoş geldiniz" yazılı tabela karşılıyor.
Tabelanın hemen karşısında ise, Menderes'in Başbakanlık döneminde de sıklıkla gittiği ancak uzun süredir kapalı çiftliği yer alıyor.
"Çocukla çocuk, yaşlıyla yaşlı olan biriydi"
Hemşehrileri, Menderes'in anılarını kahve ve ev sohbetlerinde paylaşmaya devam ediyor. Köyde belli bir yaş grubunun üzerindeki herkes, Menderes ile yaşadığı anıları gururla anlatıyor.
Geçmişte Menderes'in çiftliğinde çalışan 84 yaşındaki Orhan Demir, her yıl 17 Eylül geldiğinde kalbinde sızı hisseden köylülerden biri.
"Yüzü hep gülen, çocukla çocuk yaşlıyla yaşlı olan biriydi" diye tanımladığı Adnan Menderes'in tutuklanmasıyla dünyanın başlarına yıkıldığını anlatan Demir, "Günlerce ağladık. Uzun yıllar için için ağlamaya devam ettim. Hala bazı anılar aklıma geldiğinde gözlerim doluyor, ağlıyorum çünkü çok büyük bir kişiyi kaybettik. Memleket için, insanlık için çok önemli birini kaybettik" dedi.
Menderes'le ilgili bir anısını da aktaran Demir, şöyle konuştu:
"Yanlış hatırlamıyorsam Muğla dönüşü çiftliğe uğramıştı. Biz çiftlikte artezyen açarken geldi. Bir kuyu vardı. Oraya oturdu ve yorgunluktan uyuyakaldı. Bahçeye gelir meyvelere bakardı. Hiçbir zaman öfkelendiğini görmedim. Hep güler yüzlü bir insandı. Kimsenin halini hatırını sormadan gitmezdi."
"İdam edildiğini öğrendiğimde yüreğim sızladı"
Darbe döneminde, mahallede iki kişinin yan yana gelerek konuşmasının dahi mümkün olmadığını, çok zor günler geçirdiklerini dile getiren Demir, 17 Eylül gününü şöyle anlattı:
"İdam edildiğini öğrendiğimde yüreğim sızladı. Ne yapacağımı bilemedim. Kimimiz ağladı, kimimiz birbirinin yanına koştu. 'Beyimizi idam etmişler' diye bağıranlar vardı. Allah'a çok dua ettik. Üzüntümüzü anlatamam. Allah kimsenin başına vermesin böyle bir şey. Her yıl dönümünde de hala aynı matemi yaşıyoruz."
Adıyla yaşıyor
Darbe yapıldığında 15 yaşında olduğunu belirten Çakırbeyli Muhtarı Mehmet Demir ise, idam sonrası köy halkının kan ağladığını ancak gözyaşlarını içine akıtmak zorunda kaldığını söyledi, bir daha kimsenin böyle bir olayla karşılaşmamasını diledi.
Adnan Menderes'in isminin verildiği eserlerle halen yaşadığını vurgulayan Demir, şunları söyledi:
"Rahmetli aramızdan ayrıldı ama biz onu asla öldü olarak kabul etmiyoruz çünkü o her zaman bizim içimizde, yanımızda, kalbimizde. Adnan Menderes Havaalanı, Adnan Menderes Üniversitesi, Adnan Menderes Barajı gibi birçok yere ismi verildi. Dünya var oldukça onun ismi her yerde yaşayacak."
Eski çiftlik çalışanlarından 88 yaşındaki Münevver Çıkrık da, Menderes ile her Ankara dönüşü sohbet ettiklerini, kimi zaman ovaya inip işçilerle çalışan merhum Başbakan'a herkesin rahatlıkla ulaşabildiğini anlattı.
Kaynak: AA