Arısız bir dünya nasıl olurdu?

Arılar, birçok ürünün sofralarımıza gelmesinde önemli pay sahibi. Çünkü çiçekli bitkilerin büyük çoğunluğu arılara ihtiyaç duyuyor.

Dünya genelinde 25 binin üzerinde arı türü bulunuyor.Arılar, hem kültür hem de yabani bitkilerin polinasyonunu (tozlaşma) gerçekleştirerek insanlara ve hayvanlara önemli katkılar sağlıyor.

Birçok üründen mahrum kalabiliriz

Arılar, bitkilerin çiçeklerinden polen topluyor, yuvalarına taşıyor ve işliyor. Besin zincirinde bir nevi kilit rol oynuyorlar. Peki, bu çalışkan dostlarımızın nesli tükenirse nelerden mahrum kalırız?

Patates, havuç, soğan, sarımsak, pırasa…

Doğrudan olmasa da arılar bu sebzelerin tohumlarının çoğalmasında kritik öneme sahip. Arılar giderse, binlerce bitkiyi de beraberinde götürecek. Bu da milyonlarca insanın aç kalmasına neden olacak.

Arılar ayrıca et, süt ve diğer hayvansal ürünlerin üretimi için de gerekli. Çünkü çoğu hayvan yemi, tozlaşma için arılara bağımlı bitki ürünlerinden üretiliyor. Kısacası arıların nesli tükenirse et, süt, yumurta gibi hayvansal ürünlerin üretimi de tehlikeye girer.

[Fotoğraf: AA]

“100 mahsul türünün 70'i arılar tarafından tozlaştırılıyor”

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vasfi Gencer’e arıların kaç mahsul türünün tozlaşmasında etkili olduğunu sorduk.

“Çiçekli bitkilerin ana tozlaştırıcısı arılardır. Böceklerin tozlaştırma servisi içinde payları çok yüksektir. Arılar, çiçekli bitkilerin yaklaşık yüzde 80’inin tozlaştırılmasından sorumludur, kritik önem taşıyan tozlaştırıcılardır. Çünkü dünyanın yüzde 90'ını besleyen yaklaşık 100 mahsul türünün (kültür bitkisinin) 70'i arılar tarafından tozlaştırılmaktadır.”

Nüfus arttıkça arılara ihtiyaç da artacak

Gencer, nüfusun artmasıyla insan yaşamının ve biyoçeşitliliğin korunması için arılara gereksinimin artacağı bilgisini veriyor.

“Arılar insanlara sadece meyve, sebze yemiş, bakliyat gibi ürünler sağlamakla kalmaz, et, süt ve diğer hayvansal ürünlerin üretimi için de gereklidir. Eti ve sütü için yetiştirilen hayvanlar sadece çayır ve meralarda otlamakla kalmaz, kesif yem ve silaj tüketirler. Bu yemlerin içeriğinin hazırlanması, yonca, korunga, soya gibi çeşitli yem bitkileri üretimini gerektirir. Arılar olmazsa sadece bitkisel ürünlerin değil, et, süt, yumurta gibi hayvansal ürünlerin üretimi kısıtlı olur ve bu ürünler daha pahalı satılır. Arı kaybı veya azalması, bitkilerde meyve, sebze, bakliyat oluşumunun azalmasına, dolayısıyla gıda açığının ortaya çıkmasına neden olacaktır.”

[Fotoğraf: AA]

Refah kaybı da yaşayabiliriz

Çalışkan dostlarımız sayesinde sofralarımıza gelen birçok ürünü bir daha sadece fotoğraflarda görebiliriz. Çünkü iklim değişikliği ve zirai ilaçların kontrolsüz kullanımı arı çeşitliliğini tehdit ediyor. Ekolojik sistemin tahrip edilmesi sebebiyle arıların nüfusu azalıyor.

Arılar olmazsa sadece ürün kaybı değil, refah kaybı da yaşayabiliriz. Onların yokluğunda global ürün tedarikinde yaşanacak değişimler üreticilerin kazancını düşürebilir. Bu yokluk, mahsul üretici ve tüketicilerini yıllık 160-191 milyar dolar, mahsul dışı piyasaları 207-497 milyar dolar net refah kaybına maruz bırakabilir.

Dikkat etmezsek çalışkan bir iş gücünden, alışılagelmiş dünya düzeninden mahrum kalabiliriz. “Arı gibi çalışkan” olmak sözünü de diğer nesillere aktaramayabiliriz.