Tarihin gizli sayfalarında kalmış bir isim O... Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın sık sık gündeme getirdiği Nuri Paşa, Azerbaycan halkı için Bakü'nün Fatih'i. Milli mücadelede görev almış azimli bir asker, hem de bir silah fabrikatörü.
Nuri Paşa, 1918'de Bakü'yü düşman işgalinden kurtaran Kafkas İslam Ordusunun kumandanı. Aynı zamanda İstanbul Sütlüce'de açtığı silah fabrikasıyla da milli savunma sanayisinin öncüsü ve Enver Paşa'nın da kardeşi.
Sütlücede kurduğu silah ve mühimmat fabrikasında uçak bombaları, top, havan, mermi üretti ve ihraç etti. Bu yerli ve milli sanayi ürünleri, Türk savunma sanayisinin temelleri için çok önemli bir girişimdi.
67 yıl sonra cenaze namazı kılındı
2 Mart 1949 günü sahibi olduğu fabrikada sabotaj olduğu düşünülen bir patlamada 28 çalışanı ile birlikte veda etmişti hayata Nuri Paşa.
Vücudu patlamadan 10 gün sonra Haliç'ten çıkarılan Killigil Paşa, dönemin İstanbul müftüsünün "Vücut tam bulunamadığı için cenaze namazı kılınmaz fetvası" nedeniyle cenaze namazı kılınmadan toprağa verilmişti. Edirnekapı Şehitliği'nde bulunan mezarında ölümünden 67 yıl sonra kılındı cenaze namazı.
Nuri Killigil Paşa Türkiye kadar Azerbaycan halkı için de büyük bir öneme ve değere sahip.
"Anadolu'daki insanımız Azerbaycan'a yardıma geldi"
Azerbaycan Milletvekili Ganire Paşayeva, Nuri Paşa hakkında konuştu:
"Nuri Paşa Azerbaycan Türkleri için çok büyük bir liderdir. Osmanlı Devleti 1. Dünya Savaşı'nda yenilmişti ve çok zor günler geçiriyordu. Buna rağmen Azerbaycan'a Nuri Paşa'nın başkanlığında Türk Kafkas İslam Ordusu desteği geldi. Zor günler yaşamalarına rağmen Anadolu'daki insanımız Azerbaycan'a yardıma geldi."
Paşayeva, Nuri Paşa'yı hep sevgiyle andıklarını şu sözlerle anlattı:
"Biz hep Nuri Paşa'nın mezarını aradık Türkiye'de. Bulduğumuzda mezarlığın yeniden onarılmasını ve üzerinde Türk, Azerbaycan bayraklarının dalgalanmasını istedik. Genç nesillerin bu kahramanı tanıması lazım. Bugün de bayraklar beraber dalgalanıyor. Ruhu şad olur."
'İki devlet bir millet' diyerek bugünlere geldi kardeş ülkeler Azerbaycan ve Türkiye. Nuri Paşa bu sevginin temellerini atan bir isimdi.
Ganire Paşayeva, bu kardeşliğe değinerek, şunları söyledi:
"Nuri Paşa Azerbaycan'dan döndükten sonra da Azerbaycan için Türkiyemiz için fedakarlıklar etmişti. İlk silah fabrikasını kurmuştu. Türk dünyasının buna ne kadar ihtiyacı olduğunu biliyordu. Nuri Paşa her zaman gönlümüzde yaşayacak. Türk dünyasının bütün insanlarının gönlünde yaşayacak. Hiçbir zaman ölmeyecek. Milleti için hayatını feda eden insanlar hiçbir zaman unutulmaz. Her bir Azerbaycan insanı 'Nur içinde yat Nuri Paşa. Seni hiçbir zaman unutmayacağız, milletimizin kahraman evladı' diyerek saygıyla anıyor."
Haber: Nurya Yardımcı