Düşman uçağını düşüren ilk pilot: Vecihi Hürkuş

Türk havacılığının mimarlarından Vecihi Hürkuş, Türkiye'nin ilk baş tayyarecisiydi. 

Düşman uçağını düşüren ilk Türk

Türk havacılık tarihinde, cephede uçak düşüren ilk savaş pilotuydu aynı zamanda.

Vecihi Hürkuş, sıfatlara sığdırılamayan kariyeriyle adını tarihe altın harflerle yazdırdı. Hürkuş, Yeşilköy'deki Tayyare Mektebi'nde eğitim aldı. Tam 1 yıl sonra, 1917 yılında Kafkas Cephesi'nde bir Rus uçağını düşürdü. Ama bir süre sonra esir düştü.

Ruslar tarafından esir alındı

Ruslar onu, Hazar Denizi'nde "yılanlı ada" olarak da bilinen Nargin Adası'na götürdü. Ancak esareti uzun sürmedi.

"Yüzerek Nargin Adası'ndan güneye gitti"

Vecihi Hürkuş Derneği Başkanı Bahadır Gürer, "Vecihi Bey 1917'nin Aralık ayında, düşünün bir tahta çamaşır teknesine tutunarak ve yüzerek Nargin Adası'ndan güneye doğru gitti. İran hududundan karaya çıktı. Oradan 2,5 aylık bir yürüyüşle Musul'a geçti" dedi.

İlk uçağı o yaptı

İlk uçağını Kurtuluş Savaşı'nın hemen ardından yaptı. İzmir'de Yunan uçaklarından kalan malzemeleri kullandı.

Tasarladığı uçağa Vecihi K-VI adını verdi

Tasarladığı uçağa Vecihi K-VI adını verdi. Ancak o dönem ülkede havacılıkla ilgili bir onay mekanizması olmadığı için uçuş izni alamadı. Uçak uzun bir süre İzmir Meydanı'nda kaldı.

Vecihi Hürkuş'un anılarını anlatan Gürer, "Vecihi Bey anılarında şöyle diyor: 'Uçağın yanına gidiyor ve ölüme mahkum hasta yavrusunun başında bekleyen bir baba gibi her gün uçağımı okşuyorum' diyor."  

"25 dakika uçtu"

İlk uçuşunu ise cezayı göze alarak yaptığını söyleyen Gürer, "Çaresiz kalan Vecihi Hürkuş, 1925 yılının 28 Ocak günü, saat 15.00'da diyor ki; uçağıma gaz doldurdum ve tırmandım. Vecihi Bey havalandıktan sonra 25 dakika uçabiliyor. Orada yapabildiği, bütün tecrubeleri yapıyor ve sonra meydana iniyor. Uçak sesini duyan bütün havacılar meydana toplanmışlar" dedi.

Avrupa semalarında uçan ilk Türk

Hürkuş'un uçağının Prag'a teste gönderildiğini söyleyen Gürer, şunları söyledi:

"Orada 1 aya yakın süren testler yapıldı. Onun sonucunda ise Vecihi Bey'e uluslararası sertifika verildi. Uçağıyla, trenle geldiği Prag'dan uçarak Türkiye'ye geldi. İşte o uçuş bir Türk uçağının Avrupa semalarında uçtuğu ilk ve tek uçuştur."

Çok sayıda pilot yetiştirdi

Hürkuş, çok sayıda pilot yetiştirdi, sivil uçakla yaptığı yurt turlarıyla havacılığı sevdirdi. Tüm bunları not defterlerine gün gün kaydetti.

Baş tayyareci Vecihi Hürkuş, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden üç defa takdirname aldı. Aynı zamanda kırmızı şeritli İstiklal Madalyası sahibiydi.

16 Temmuz 1969'da vefat etti

Hürkuş, 16 Temmuz 1969'da tarihinde Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde hayata gözlerini yumdu.