“Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü”… İstanbul Boğazı’nı selamlayan ihtişamlı görüntüsü, Türk edebiyatının güçlü şairi Arif Nihat Asya’nın ünlü “Bayrak” şiirinin bu dizelerini getiriyor akıllara. Öylesine yüksek ve büyük ki, etkilenmemek imkansız…
İstanbul Beşiktaş’ta bulunan TRT Ulus Yerleşkesi’ndeyiz. Burası Türkiye’nin en yüksek bayrak direklerinin bulunduğu üç noktadan birisi. Diğer noktalar ise Edirnekapı Şehitliği ve Çamlıca Tepesi…
112 metre yüksekliğindeki bayrak direği, takvimler 23 Nisan 2021 tarihini gösterdiğinde Çamlıca Tepesi’ne dikilmişti. 1071 metrekare büyüklüğünde Türk bayrağı göndere çekildi. Bu büyüklük Anadolu’nun kapılarını Türk’e açan Malazgirt Zaferi’ni sembolize ediyordu.
Daha sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla Çamlıca Tepesi’nin karşısına da bir bayrak direğinin yerleştirilmesi için çalışmalara başlandı. Beşiktaş Ulus’a bir de Edirnekapı Şehitliği eklendi. Çalışmalar tamamlandıktan sonra, 12 Kasım 2021’de yeni bayrak direklerinin açılışı yapıldı. Bu bayrak direkleri biraz daha uzun bayrak da biraz daha büyüktü. 115 metre yüksekliğindeki direkte dalgalanan Türk bayrağı 1453 metrekareydi. Bu kez İstanbul’un fethedildiği tarihe atıfta bulunuluyordu.
Dev Türk bayrağı ve direkleri, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın sorumluluğunda. Gerekli izinleri aldıktan sonra belirlenen saatte Ulus’taki TRT yerleşkesinde buluşuyoruz. Öncelikle şunu belirtelim ki bayrak değişiminin belirli bir tarihi yok. Olumsuz hava koşulları ya da çevresel faktörlere göre değişim yapılıyor. Bu kimi zaman birkaç ay kimi zaman birkaç hafta içinde olabiliyor. Bakanlık bayrak konusunda hayli hassas. Hasar alma ya da yıpranma söz konusu ise değişim zaman kaybetmeden yapılıyor.
Yine hava koşullarına bağlı olarak 5 ila 10 kişilik bir ekip değişim işleminde çalışıyor. Eğer hava koşulları uygunsa görevlilerin işleri nispeten kolay. Ancak yağmur ya da rüzgar varsa işler daha da zorlaşıyor. O zaman hem çalışan sayısı artıyor. Hem de işlemin süresi uzuyor.
Bayrak direğinin içinde motorla çalışan asansör benzeri bir mekanizma var. Bir görevli o mekanizma ile ilgileniyor. Düğmeye basarak halatı aşağıya indiriyor. Bayrak aşağıya yaklaşınca bu sefer görevliler rüzgarın durumuna göre onun ineceği yeri ayarlamaya çalışıp yere sermek için planlama yapıyor. Bayrağın uzunluğu 48, genişliği de 30 metre. Ekip rüzgar ile tatlı bir mücadele verip indirilen bayrağı toplayarak kaldırıyor.
Sırada yenisinin takılması var. Çabuk yıpranmaması, rüzgara ve yağmura karşı dayanıklı olması için paraşüt kumaştan üretilen Türk bayrağı muntazam şekilde seriliyor. Ardından da kancalarından direğin halatına takılıyor. Elektrikli mekanizmanın yardımıyla bayrak yavaş ve dikkatli şekilde göndere çekiliyor. Yaklaşık 200 kilogram ağırlığındaki bayrağın değişimi kimi zaman 45 dakika kimi zaman ise ortalama 2 saat sürüyor. Sonunda ise ortaya İstanbul manzarasını taçlandıran muazzam bir görüntü çıkıyor.
Grafik: Hafize Yurt