Geçmişe ışık tutan nüfus kütükleri restorasyondan geçirildi

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü arşivi oldukça önemli. Belge sayısı olarak Türkiye’nin en büyük arşivlerinden biri. Arşivde 110 bin civarında nüfus kütüğü ve yaklaşık 400 milyon civarında nüfus dayanak belgesi bulunuyor. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının kimlik bilgileri ve soyağaçları bu arşive saklanıyor. Bir başka ifadeyle Türkiye’deki her ailenin kökleri bu arşivde korunuyor. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kayıtlarının tek nüsha olması arşivi daha da önemli kılıyor. Bu kıymetli arşiv bir süredir büyük emeklerle dijital ortama aktarılıyor. Bir taraftan da yılların yorgunluğuna dayanamayarak tahrip olan nüfus kütükleri yeniden hayata döndürüyor. Böylece geçmişe gelecek arasındaki bağın kopmaması sağlanıyor.

Önce temizlik sonra onarım

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürü Şefik Aygöl, yapılan işi ve önemini şöyle anlatıyor: 

“Alanında öncü bir proje olan dijital arşiv projesiyle birlikte 2017 yılından itibaren 10 bin nüfus kütüğü, 365 milyon dayanak belgesi dijital ortama aktarıldı. Ayrıca 10 bin cilt nüfus kütüğü ise restore edilerek yeniden geçmişle gelecek arasındaki köprü oluşturulmuş oldu.”

[Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürü Şefik Aygöl]

Yıpranan, cildi dağılan, sayfaları birbirine yapışan, isimleri silikleşen nüfus kütüklerini yok olmaktan kurtarmak için titiz bir çalışma yapıldı. Öncelikle envanter bilgileri düzenlendi. Ardından her bir defterin orijinal haline zarar vermeden yapılması gerekenler tespit edildi.

İlk aşamada nüfus kütüklerinin kayıtlı olduğu defterlerin kuru temizliği yapıldı. Ardından çeşitli kimyasal maddelerle daha detaylı bir temizliğe geçildi. Çalışmanın bir sonraki ayağı ise onarım oldu. Bu aşamada belgeler üzerinde yıllar içinde oluşan hasarlar tek tek tamir edildi.

“Beyin ameliyatı yaparcasına…” 

Nüfus kütükleri üzerindeki restorasyon büyük hassasiyet gerektiriyor. Belgelerin renginden dokusuna, mürekkebinden yapıştırıcısına kadar her ayrıntı için ayrı bir özen gösterildi. Sayfaların eksik kısımları, alanında profesyonel bir ekip tarafından tek tek tamamlandı. Böylece kaybolmaya başlayan isimler belirginleşti. O kütüklere kayıtlı aileler ile kökleri arasındaki bağ da koparılmamış oldu.

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürü Şefik Aygöl, bu önemli çalışma için gösterilen titizliği, “Gerek kendi kurumumuza ait restoratörler ve gerek hizmet alımıyla çalıştırdığımız restoratörler beyin ameliyatı yaparcasına uğraş verdi. Cımbızla iş yapma anlayışıyla, çok önemli bir hizmet yürüttüler” sözleriyle aktarıyor. 

Ait oldukları yere, arşive döndüler

İşlem gören sayfalar her aşamadan sonra presle düzgün hale getirildi. Bütün sayfalarda aynı işlem gerçekleştirildi. Ardından sayfalar, sırasına göre bir araya getirilerek formalar oluşturuldu.

Ciltlenme sırasında da nüfus kütüklerinin aslına uygun hale getirilmesine özen gösterildi. Formalar mumlu özel bir iplikle dikilip ciltlendi. Üzerine altın yaldızla künyeler basıldı. Ardından son bir kere daha prese konularak düzeltildi.
Binbir emekten sonra onlarca yıllık kütükler, arşivdeki yerlerine bir daha kaybolmamak üzere döndü. Yapılan iş önemli ancak bitmiş değil… Genel Müdür Şefik Aygöl, “2021-2023 yılları arasında yeniden bu restore çalışmasına devam edip yaklaşık 30 bin daha nüfus cildini yeniden gün yüzüne çıkarmayı planlıyoruz” diyerek bundan sonraki hedeflerini anlatıyor.