Gediz Nehri'nin on binlerce yılda taşıdığı alüvyonların İzmir Körfezi'nde birikmesiyle oluşan Gediz Deltası, 40 bin hektarlık yüzölçümü ile Doğu Akdeniz'in en büyük deltalarından biri olma özelliğini taşıyor.
Ramsar Alanı, Yaban Hayatı Koruma Sahası ve Doğal Sit Alanları Koruma statülerini taşıyan ve UNESCO Dünya Doğa Mirası ilan edilmesi için başvuru yapılan Gediz Deltası, halen yaklaşık 300 kuş türüne ev sahipliği yapıyor.
Türkiye'de allı turna olarak da bilinen flamingoların iki üreme sahasından biri olan bölge, her mevsim çok sayıda su kuşuna yuva oluyor.
Kuşlar, gruplar halinde veya tek tek sayılıyor
Her yıl birçok ülkede gerçekleştirilen 2020 yılı Kış Ortası Su Kuşu Sayımı (KOSKS) kapsamında Doğa Koruma ve Milli Parklar Şu Müdürlüğü koordinasyonunda sivil toplum kuruluşu üyeleri ve gönüllü kuş gözlemcilerinin de katılımıyla Gediz Deltası'nda da çalışma yapıldı.
Belirlenen noktalarda teleskop ve dürbünle görüş alanlardaki kuşları tek tek veya gruplar halinde sayan uzmanlar, buradaki değerlendirmelerin ardından bir sonraki noktaya hareket etti.
Tespit edilen kuş sayıları ilgililerle paylaşılacak
Ekipler, bölgede nadir olarak rastlanılan türlerden Hazar martısını tek birey olarak gözlemledi.
Doğa Koruma ve Milli Parklar 4. Bölge Müdürlüğü sorumluluk sahasındaki 24 sulak alanda yürütülen ve 1 ay sürecek kış ortası su kuşu sayımında tespit edilecek kuş sayıları daha sonra ilgililerle paylaşılacak.
Kuş sayımı 2004'ten beri her yıl yapılıyor
İzmir Kuş Cenneti Saha Sorumlu Mühendisi Celal Murat Aslanapa, kışlayan su kuşları türleri hakkında popülasyon büyüklüğü ve değişimi ile alanlarının tehdit unsurlarını belirlemek, elde edilen bilgilerin paylaşılarak alanları ve türleri korumak amacıyla Kış Ortası Su Kuşu sayımlarının yapıldığı anlattı.
Aslanapa, her yıl 15 Ocak-15 Şubat'ta Avrupa ülkeleriyle aynı zamanda yapılan bu çalışmanın, biyoçeşitliliğin izlenmesi için önemli bir araç olarak tüm dünyada kabul gördüğünü söyledi. Ayrıca, Türkiye'de ilk su kuşu sayımlarının 1967 yılında gerçekleştirildiğini, 2004'ten sonra ise her yıl yapılmaya başlandığını dile getirdi.
Sayım noktaları tek seferde bitirilmek zorunda
Gediz Deltası'nın kuş türleri açısından çok önemli bir yere sahip olduğunu ve bu kapsamda titizlikle çalışma yürüttüklerini vurgulayan Celal Murat Aslanapa, şöyle konuştu:
"Sayımlar koordinemizde su kuşu tanımlama konusunda uzman olan kuş gözlem toplulukları ve gönüllü sayım ekipleri tarafından yapılmakta, sonuçları ülke genelinde toplanmaktadır. Sayım sonuçları dünya ölçeğinde Uluslararası Sulak Alanlar Kurumu ve Dünya Kuşları Koruma Kurumu ile paylaşılmaktadır. Her sayım ekibinde uzman kuş gözlemcisi ve ona yardımcı yazıcı ile gözlemci bulunmaktadır. Her sayım ekibinin, sabahtan başlayarak akşama kadar bitirmek zorunda olduğu sayım noktaları vardır.
Her sayım noktasına gelindiğinde teleskop ve dürbünle görüş alanındaki tüm su kuşları tek tek veya gruplar halinde sayılır ve bir sonraki noktaya hareket edilir. Kuşlar, grupların yoğunluğuna ve grup içerisindeki tür çeşitliliğine göre tek tek sayılabilir. Büyük grupların sayılması için bir başka yöntemse 5'er, 10'ar, 20'şer bireylik gruplar halinde sayımın yapılmasıdır. Bir sulak alandaki sayım, en çok bir günde tamamlanır. Kuşların gece hareketleri, sayımı farklı günlerde yapmayı geçersiz kılmaktadır. Amaç alandaki sayımları detaylı ama en hızlı şekilde bitirmek.”
"Kışlayan su kuşlarının sayısı ortalama 70-80 bin arasında”
Doğa Koruma ve Milli Parklar İzmir Şube Müdürü Hakan Özdur da Gediz Deltası'nın 1998 yılında, nesli tehlike altında olan su kuşlarına yaşama ve üreme alanları sağlayan habitat çeşitliliği ile alanda yaşayan su kuşu sayısının yüksek olması nedeniyle Uluslararası Ramsar Sözleşmesi kapsamına dahil edildiğini söyledi.
Hakan Özdur, bu yılki kuş sayımını da titizlikle yürüttüklerini anlattı:
"Alanda bu zamana kadar 300 farklı kuş türü gözlemlendi. Bu kuşlardan tepeli pelikan, bozkır delicesi, Sibirya kazı ve boz kiraz kuşu türleri nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan türlerdir. Kış aylarında ördek türleri de dahil olmak üzere alanda kışlayan su kuşlarının sayısı ortalama 70-80 bin arasında. Deltada 2020 yılı KOSK sayımlarında 60 tür ve 64 bin 325 birey kuş sayılmıştı. Bu yıl da aynı şekilde çalışmamızı yaptık."
6.3ºC
Ankara
