Kış mevsiminin ardından havaların ısınmasının ilk işareti olarak görülen "cemre"nin ilki 19-20 Şubat'ta havaya düşecek.
Orta Asya'dan Arap coğrafyasına, Çin'den Yunanistan'a pek çok kültürde, yılın neredeyse aynı günleri, cemrelerin düşerek ya da yükselerek havayı, toprağı ve suyu ısıttığı tarihler olarak kabul ediliyor.
İstanbul Üniversitesi (İÜ) Türk Halk Bilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Abdulkadir Emeksiz, Halk kültüründe önemli bir yeri bulunan cemrenin "kor, yanmış kömür parçası, kıvılcım, yükselen ateş, köz" gibi anlamları olduğunu söylüyor.
Cemrenin "sıcaklık" ya da "sıcaklığın yükselişi" anlamlarında kullanıldığını anlatan Emeksiz, "Ebüzziya Tevfik, Lügat-ı Ebüzziya adlı eserinde bu konuda ilginç bilgiler verir. Arapça ve Farsça eserlerde, çeşitli kavimlerin cemrenin yerin altından yükseldiğine dair bir inanışa sahip olduğu belirtilirken Türk kültüründe ise genellikle cemrenin düştüğü inanışı yaygındır. Ancak Ebüzziya'nın '...cemrenin zeminden heyecan etme' ifadesi, bize cemrenin yükseldiğiyle ilgili inancın bulunduğunu göstermektedir." diyor.
İlk cemre ne zaman düşecek?
Baharın müjdecisi ilk cemre 19-20 Şubat'ta havaya, ikinci cemre 26-27 Şubat'ta suya, üçüncü cemre ise 5-6 Mart'ta toprağa düşecek.
Ege Üniversitesi (EÜ) Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Metin Ekici "Cemre bir hafta on gün sonra suya, sonraki bir hafta on gün sonra toprağa düşecek. Toprağa düşmesiyle tarımsal faaliyetlerin de başlayacağına inanılıyor. Nevruz hazırlıkları başlıyor. Önce havadaki değişim gözlendiği için ilk cemrenin havaya düştüğü dile getiriliyor." diyor.
Bahar bayramı nevruzun yaklaştığına işaret ediyor
"Ateş", "kor" anlamına gelen cemrenin her yıl şubat ayı sonunda başlayan takvime göre önce havaya, sonra suya, son olarak da toprağa düştüğü kabul ediliyor. "Cemre düşmesi", bahar bayramı nevruzun yaklaştığına da işaret ediyor.
"Cemre düşmesi" hayvancılıkla uğraşanlar için soğuk nedeniyle dışarıya çıkartamadıkları hayvanların otlaklara kavuşma zamanının yaklaştığını, tarımla uğraşanlar için de toprağın işlenme dönemine gelindiğini ifade ediyor.