Küçük tahta tezgahının mütevazılığına tezat birbirinden değerli eserler onun ellerinde hayat buluyor. Bazen bir broşu, bazen bir yüzüğü, bazen de bir saati çelik kalemiyle işliyor. Kalemkar Berç Melikyan, 43 yıldır her gün, aynı coşkuyla tezgahının başına geçiyor.
Sadekarlıktan kalemkarlığa
Berç Melikyan’ın öyküsü 14 yaşında Kapalıçarşı’ya çırak olarak girmesiyle başlıyor. Burada 3 yıl boyunca kuyumculuğun bir başka dalı olan sadekarlık eğitimi alıyor. Melikyan, kalemkarlığa geçişini ise şöyle anlatıyor:
"Ustam ‘Senin resmin iyi, kalemkar olsan’ dedi ve 1976’nın sonunda başladım. Bu uzun ince yolda yürüyorum."
Berç Melikyan kalemkarlığa başladığı günden bu yana akla gelebilecek her türlü objeyi işlemiş. Ortaya çıkan eserlerinin hepsi tek. Binlerce kalem darbesiyle yapılan bir eserin aynısını, tekrar yapmanın mümkün olmadığını söylüyor.
Usta kalemkar, bugüne dek kaç eser ürettiğini bilmiyor bile. Ürettiği eser sayısı böylesine fazla olsa da yeni bir işe koyulmadan önce hayli seçici davranıyor.
"Benim bir şey hissedebilmem için, onun bir hikayesinin olması lazım. Bu, insanlara tuhaf gelebilir. Ama ben bir şeyi yaparken istiyorum ki, yaptığım iş kişiyi yansıtsın. Bunun için de bütün teknikleri bilmeniz lazım. Uygulanabilir fikirler var, uygulanamayacak fikirler var."
Küçük objelerdeki büyük sanat
Berç Usta, müşterilerinin sıra dışı insanlar olduğunu söylüyor:
"Değişik kültürlerden, dillerden ve milletlerden geliyorlar. İstedikleri eseri yaparken onlarla ilgili de bilgiler öğreniyorsunuz. Onlar da benden öğreniyor. Böylece yaptığımız işlerde neticeye ulaşıyoruz. Ben yüzlerine bakıyorum, mutlu oluyorlarsa benim vazifem bitiyor. Ondan sonra yeni bir proje, yeni bir insan geliyor.”
"Bir yanlış, bütün doğruları götürüyor"
Tüm mesleklerde olduğu gibi kalemkarlıkta da pek çok zorluk var. En büyük zorluk ise, çalışılan objenin küçük ancak yapılan işlemenin karmaşık olması. Dolayısıyla çok titiz çalışmak gerekiyor. Kalemkarlık işi yanlış kaldırmıyor. Çünkü üzerinde çalışılan objeler genellikle değerli parçalardan oluşuyor. Bu da hassas bir çalışma süreci gerektiriyor. Berç Melikyan bu nedenle bazen bir yüzüğü birkaç ayda tamamlıyor.
"Bir yanlış, bütün doğruları götürüyor. Bilgisayar değil ki bir şeyi silip tekrar geri alasınız. Bu işi o sorumlulukla yapıyorsunuz."
El emeği, göz nuru
Kalemkarlığı Berç Usta gibi yapan pek kimse kalmamış artık. Şimdilerde bu tür çalışmalarda teknolojiden faydalanılıyor. Bu da ortaya fabrikasyon denilen ürünlerin çıkmasına sebep oluyor. Oysa Berç Melikyan'ın eserleri tamamen el emeği ve göz nuruyla şekilleniyor.
"Hani derler ya bir daha dünyaya gelecek olsanız, ne olmak istersiniz... Ben yine bunu yapmak isterim. Çünkü ben bunu iş olarak da görmüyorum. Bir insan hobisini nasıl severek yaparsa ben de işimi öyle yapıyorum. Ömrüm yettiği sürece bu işi yapmak istiyorum."
Görüntü: Serhan Sevin
Kurgu: Cihan Karaahmetoğlu
14ºC
Ankara
