Kosovalı gelinlerin asırlık makyaj geleneği

Kosova'nın güneyindeki Prizren şehrine bağlı Boşnak köylerinde asırlardır yaşatılan gelin makyajı geleneği, 65 yaşındaki Aziza Setifagic tarafından sürdürülüyor.

Şar Dağlarının eteklerindeki Boşnak köylerinde evlenecek gelinler, 200 yıldan fazla bir geçmişi olduğu bilinen bu geleneğe göre, yüzlerini farklı renklerde tamamen boyatıyor.

Donje Ljubinje, Gornje Ljubinje, Manastrica, Musnikovo ve Planjan köylerinde hala yaşatılan bu gelenek, yerli ve yabancı etnologların da dikkatini çekiyor.

Gelin olacak kızların yüzlerine sürülen beyaz boyanın üzerine, kırımızı, mavi ve altın renginde çemberler ve küçük noktalarla yapılan motifler, etnologlar tarafından farklı şekillerde yorumlanıyor.

Gelinlerin yüzlerine çizilen üç altın çemberin, hayatın altın yollarıyla birbirine bağlanmış üç dönemini temsil ettiğini, kırmızı çemberlerin doğurganlığın, kırmızı ve mavi noktaların ise mutlu ve sağlıklı bir ailenin sembolü olduğu belirtiliyor.

Unutulmaya yüz tutmuş bu geleneğin son temsilcilerinden ve aslına uygun olarak devam ettirenlerden biri de Aziza Setifagic.

65 yaşındaki Setifagic yaptığı açıklamada, bu sıra dışı makyaj geleneğinin kayınvalidesinden miras kaldığını anlatarak "Zaman içinde geliştirdiğim bu geleneği, başka birine miras bırakmak istiyorum." diye konuştu.

Kendi kızları ve gelinlerinin yurt dışında yaşadığını belirten Setifagic, kendisine köyden bir kadının yardım ettiğini, bu işi yapamayacak duruma gelince de görevini ona teslim edeceğini söyledi.

Kosovalı Boşnak kızların düğünlerini "renklendiren" Setifagic, daha önce Kosova Dışişleri Bakanlığınca organize edilen bir program kapsamında, bu geleneği Brüksel'de de tanıtma fırsatı bulduğunu anlattı.

Amaç gelini nazardan korumak

Aziza'nın eşi Adil Setifagic de eski geleneklerin yerlerini yenilerine bıraktığına işaret ederek Boşnak köylerinde yaşatılan bu geleneğin bazı köylerde çoktan unutulduğunu söyledi.

Adil Setifagic, geleneği sürdüren köylerin birbirlerine yakın olmasına rağmen, makyaj şekillerinde bazı küçük farklılıklar bulunduğunu belirterek "Mesela Donje Lubinje'de daha canlı renkler kullanılıyor." dedi.

Makyajın farklı amaçlarla yapıldığını ifade eden Adil Setifagic, en önemli amacının ise gelini düğüne gelenlerin nazarından korumak olduğunu vurguladı.