Libya’daki direnişin öncüsü Ömer Muhtar idam edileli 87 yıl oldu

Libya’nın Defne bölgesindeki Batnan kasabasında 1862 yılında dünyaya gelen Ömer Muhtar, ilk eğitimini babasından aldı. Daha sonra Senusi hareketi medreselerinde eğitim gördü. Medresenin kurucusu Muhammed Ali es-Senusi’nin vefatı üzerine, hareketin 2. önderi Mehdi Muhammed es Senusi’nin yanında eğitimini tamamladı. 8 yıl kaldığı medresede dini alimlerden İslam eğitimini aldı.

Eğitim yıllarında alimlerin dikkatini çeken Ömer Muhtar, 1895’te kaldığı yerden ayrılarak Kufra’da yeni kurulan Tac Köyü’ne gitti. Buradaki öğrenimini tamamlayanlar Trablusgarp’ta açılan zaviyelere şeyh olarak gönderiliyordu. Ömer Muhtar da Ubeyd kabilesine ait Kasur Zaviyesi’ne şeyh olarak atandı.

Bu kabileyi kısa sürede Osmanlı idaresine yaklaştırdı, Arap kabileleri arasında devam eden kavgaları sonlandırdı. Zaviyedeyken çocuklara İslam eğitimi verilmesi, ihtiyaç sahiplerine yardım edilmesi gibi konularda öncü oldu.

Her zaman işgalcilere karşı savaştı

1899’da Kufra’daki zaviye Borku bölgesine taşınınca onunla birlikte gidenler arasında Ömer Muhtar da yer aldı. Kaldığı süre boyunca Fransızların bölgeyi işgalini önlemek için savaştı. 

1903’ta Kasur Zaviyesi’ne dönen Ömer Muhtar, 27 Eylül 1911’de İtalya’nın Trablusgarp’a çıkarma yapması üzerine nasıl bir yol izleyeceğini belirlemek için toplantı yaptı. Daha sonra Ubeyd kabilesini savaşa hazırladı ve bin kişilik bir ordu kurdu. 

İtalyanlara karşı çıkanların başında yer alan Ömer Muhtar, kabilesiyle birlikte uzun süre boyunca dağlara çekildi ve İtalyanlara baskın düzenledi. 

Çıkarmadan 1 yıl sonra imzalanan Uşi Anlaşması ile Osmanlı, kuvvetlerini bölgeden çekti. Ömer Muhtar da bunun üzerine ara buluculukla görevlendirildi ve Berka bölgesinin kumandasını üstlendi. 

“Mısır’da yaşa, savaştan vazgeç” 

1. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla Afrika grup komutanı olan Ömer Muhtar, Enver Paşa’nın da içinde bulunduğu Türk subaylarından aldığı bilgilerle, emrine verilen gönüllüleri eğitti. 

Trablusgarp Savaşı sırasında askeri eğitim almaları için İstanbul’a gönderilen yerli subaylar da onun yanında eğitim aldı. 1923’te son gelişmeleri öğrenmek için Mısır’a giden Ömer Muhtar, Arap ve İslam dünyasına çağrıda bulundu.

Ömer Muhtar’ın Mısır’a geçtiğini öğrenen İtalyanlar bir heyet gönderdi. Ona Mısır’da yaşamasını, savaştan vazgeçmesini söylediler. Aynı zamanda kendisine maaş bağlayacakları vaadini verdiler. Ancak Ömer Muhtar, bu tekliflerin hepsini reddetti. 1923’te savaşa dönüşü sırasında, İtalyanların saldırısına uğradı ve kurtulmayı başardı.

Savaştaki başarısı sayesinde “Çöl Aslanı” lakabını aldı

Osmanlı birlikleri, Balkan Savaşı'nın patlak vermesiyle Anadolu'ya geri dönerken, İtalyanlar Trablusgarp vilayetine bağlı, Trablus, Fizan ve Sirenayka bölgelerini ele geçirdi.

Mesleği Kuran-ı Kerim ve İslami ilimler öğretmenliği olan Ömer Muhtar, coğrafyayı yakından tanıması ve stratejik savaş taktikleriyle İtalyanları büyük hezimetlere uğrattı. 

Savaşlarda elde ettiği başarı sayesinde "Çöl Aslanı" lakabını alan Muhtar, İtalya’ya karşı 22 yıl mücadele verdi ve sonucunda birçok işgalciyi mağlubiyetlerle ülkesine gönderdi. 

Direnişin sembolü idam edildi

Çöl Aslanı, ilerlemiş yaşına rağmen mücadelesini sürdürüyordu. 11 Eylül 1931’de adamlarıyla birlikte Seyyid Rafi’nin kabrini ziyarete gittiğinde İtalyan güçleri arasında kaldı. Burada İtalyanlara esir düşen Muhtar, çıkarıldığı mahkemede “İtalyan tebaası bir isyankar” suçlamasıyla yargılandı ve idama mahkum edildi.

Afrika’daki Avrupa sömürgeciliğinin karşısında en önemli direniş hareketlerinden birini sergileyen Ömer Muhtar, 16 Eylül’de İtalyanların toplama kamplarında 20 bin kişinin önünde idam edildi. 

Kaynak: TRT Haber