Kış lastikleri 7 derecenin altındaki hava sıcaklıklarında aracın yol tutuşu ve durma mesafesinde avantajlar sağlayarak, pek çok kazanın önüne geçiyor. Ancak hava sıcaklığı arttığında, yani 7 derecenin üzerine çıktığında o avantajlar yerini risklere bırakıyor.
Uzmanlara göre güvenli bir yol tutuş ve güvenli durma mesafesini sağlamak için iklim şartlarına uygun lastik kullanılmalı. Ayrıca lastik diş kalınlığı mutlaka 4 milimetrenin üstünde olmalı.
Doğru lastik kullanımına ilişkin birçok soruyu Türkiye Otomotiv Bakım Dernekleri Federasyonu (TOBFED) üyesi Bülent Şanlı TRT Haber’e yanıtladı.
Hangi şartlarda hangi lastiği seçmeliyiz?
“Araçlarda kullandığımız lastikler yazlık, kışlık ve 4 mevsim olarak üçe ayrılmaktadır. Yaz lastikleri, mevsim sıcaklıkları +7 derece olan iklim koşullarında güvenli bir sürüş ve yola tutunma sağlar.
Dört mevsim lastikler ise maksimum -5 derece olan iklim koşullarında kullanıma uygun olup, üzerine çıkan derecelerde mutlaka kış lastiği kullanımı gerekmektedir.
-5 derece üstünde mutlaka kış lastiği kullanılmalıdır.
Motorlu taşıtlardaki lastikler kauçuktan imal edilmiştir. Bu nedenle güvenli bir yol tutuş ve aracın güvenli durma mesafesini sağlamak için iklim şartlarına uygun lastik kullanılmalı ve ne olursa olsun güvenli bir duruş için lastik diş kalınlığı 4 milimetre altında olmamalıdır.”
Yaz ve kış lastiklerinin arasındaki fark nedir?
“Yaz, kış ve mevsimlik lastikler üretilirken kauçuk sertlik seviyesine göre yazlık, kışlık ve mevsimlik diye ayırt edilir.
Burada temel prensip şudur:
Bilindiği üzere araç lastiklerinin temel üretim malzemesi olan kauçuk soğuk havalarda sertleşir, sıcak havalarda ise genleşir ve yumuşar. Bu nedenle kış aylarında yüzey tutunmasını sağlamak için esnek özellikli düşük ‘shore’ seviyeli lastikler kullanılır. Kışlık lastikler – 35 dereceye kadar kullanıma uygundur.”
Sıcak havalarda kış lastiği kullanmak hangi riskleri doğurur?
“Sıcak havalarda kış lastiği kullanmak bir sonraki kış dönemi için lastiğin diş kalınlığını azaltacağından kış şartlarında güvenli bir sürüşe engel olur. Kış lastiği 4 mevsim ve yaz lastiklerine göre daha elastik olduğu için asfalta aşırı tutunma sağlayarak sürtünme nedeniyle yakıt sarfiyatını artırır. Kış özelliklerinde diş ve şekilleri itibarıyla yüksek oranda ses yaparak sürüş konforunu etkiler.”
Kış lastiklerini bir sonraki döneme kadar saklarken nelere dikkat edilmeli?
“Kış lastikleri depolanan alanda lastik ölçü ve ebatlarına uygun yükseklikte depolama rafları olmalı. Lastikler çapından küçük alanlarda sıkıştırılmamalı. Lastiklerin depolandığı alan direkt olarak güneş ışığına maruz kalmamalı, rutubet ve nemden uzak olmalıdır.
Yatay olarak istifleme işlemi lastik yanaklarında, iç tellerinde kırılmalara neden olarak kullanıma başlandıktan sonra sürüş güvenliğini olumsuz etkileyecek kaza ve hayati risk oluşumuna sebebiyet verebilir.”
Bir lastiğin ortalama kaç kilometre ya da yılda yenilenmesi gerekir?
“Lastik kauçuk ömrü ortalama 5 yıldır. Lastiklerin uzun süreli kullanılabilmesi için her mevsim uygun hava basınçlarında kullanılması, ortalama her 10 bin kilometrede bir ön arka şeklinde değişimlerinin yapılarak eşit aşınma sağlanması gerekmektedir.
Güvenli bir sürüş için sık aralıklarla lastik iç ve dış yanaklarında balon diye tabir edilen gizli hasarlar olup olmadığının kontrol edilmesi ve lastik diş kalınlığının yasal mevzuata uygun olmayan 1.6 milimetrenin altında olmamasına dikkat edilmelidir. Kilometreden öte dikkat edilmesi gereken en önemli konu budur.”
Lastik alırken nelere dikkat edilmelidir?
“Lastiğin tavsiye edilen kullanım ömrü 4 yıldır. Bu nedenle lastik alırken üretim tarihlerine dikkat etmekte fayda var. Lastik üretim tarihini şöyle anlayabiliriz; lastik üzerinde DOT ibaresi sonrasında 3519 yazıyor ise bu lastik 2019 yılının 35. haftasında üretilmiştir.”