Osmanlı’dan günümüze kalan önemli mimari yapılardan biri de Beylerbeyi Sarayı. Sultan Abdülaziz tarafından 1865’te Mimar Sarkis Balyan’a yaptırılan saray yerleşkesinde, ana bina dışında birbirinden değerli pek çok bina yer alıyor. Geçtiğimiz günlerde restorasyon çalışmaları sona eren Ahır Köşkü de o binalar arasında.
Restorasyon 2010’da başladı
Ahır Köşkü, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nün tam altında bulunuyor. 680 metrekarelik kagir yapının en önemli özelliği, Osmanlı at kültüründen izler taşıması. Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı köşkü yenilemek için 2010’da kolları sıvadı. Restorasyon çalışmaları büyük emekler sonucunda tamamlandı.
Milli Saraylar İdaresi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Çapoğlu konuyla ilgili olarak şöyle konuştu:
“Ahır Köşkü 153 yıllık tarihi içerisinde birtakım aşınmalara maruz kalmış. İdaremiz, restorasyon kararı aldıktan sonra mevcut durumu tespit için röleve çizimleri gerçekleştirildi. Bu bina günümüze gelene kadar birtakım restorasyon çalışmalarına uğradı zaten. İkinci aşamada restitüsyon çalışmaları yapıldı. Akabinde de restorasyon çalışmaları özgün şekline uygun niteliğe sahip malzemeler kullanılarak gerçekleştirildi.”
Restorasyon sırasında köşkün çadırı andıran dış yapısından, iç bölümlerin tabanına kadar her yer elden geçirildi. Yapı içerisinde önemli bir yer tutan ahşap aksamlar da baştan aşağı yenilendi. Ahşap kısımlar, Ahır Köşkü’nde hem yük taşıyıcı hem de süsleme amacıyla iki şekilde kullanılmış.
“Restorasyon sırasında müdahaleye geçilmeden önce bina sağlamlaştırıldı. Ahşaplar nitelikli bir şekilde değiştirildi. ‘İmrahor odası’ diye tabir edilen girişteki odanın tavanında birtakım bezemeler ve resimler var. Oradaki eksiklikler de uygun ekipmanlarla giderildi.”
Duvarlarda at kafası figürleri yer alıyor
Ahır Köşkü, girişte seyislerin kullandığı imrahor odasının yanı sıra atlar için tasarlanan sağlı sollu 20 bölümden oluşuyor. Dönemin bütün ihtişamını yansıtan köşkün orta kısmında, eski günleri hatırlatırcasına şırıl şırıl ses veren küçük bir havuz da yer alıyor.
Neoklasik mimarinin bir örneği olan köşkün tavanında at ve hayvan motiflerinin yer aldığı kalem işi süslemeler göze çarpıyor. Avizeler ve duvarlardaki at kafası figürleri de dikkat çekiyor.
“Duvardaki at başları orijinaldir. Onlarda herhangi bir şekilde yenileme söz konusu değildir. Tavanlara baktığınızda 6 adet avize var. Bu avizeler de özgün avizelerdir. Biraz dikkatli bakarsanız bunların detayında bir at gözü şekli olduğunu görebilirsiniz.”
Sayılı has ahırlardan biri
Ahır Köşkü’nün bir başka özelliği ise günümüze kadar ulaşabilen sayılı has ahırlar arasında olması. 8 yıl süren titiz bir çalışma sonunda yenilenen köşk henüz ziyaretçilere açık değil ancak müze olması yönünde çeşitli planlar bulunuyor.
“Halihazırda Beylerbeyi Sarayı ziyaretçilerimize açık. Burası ziyarete açılmadan önce ziyaret ve çevre emniyetinin alınması gerekiyor. İdaremiz belirli bir plan çerçevesinde bu önlemleri aldığında eminim ki burayı belirli bir fonksiyonellik kazandırarak ziyarete açacaktır.”
Görüntü: Serhan Sevin, İlyas Umut Özacar
Kurgu: Cihan Karaahmetoğlu