Siirt'te 50 yıldır tiftikten battaniye dokumacılığı yapan 62 yaşındaki Vadullah İşçi, mesleğini yaşatmak için çalışıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Geleneksel El Sanatları Sanatçısı olan İşçi, fabrikasyon üretim battaniyeler nedeniyle tezgah sayısı 300'den 50'ye kadar düşen kentte, çok sevdiği mesleğinin gelecek kuşaklara aktarılması için de çabalıyor.
İşçi, hem mesleğini tanıtmaya çalışıyor hem el emeği göz nuru dokuma ürünlerini beğeniye sunuyor.
50 yıldır bu sanatla uğraşıyor
Vadullah İşçi, 13 yaşındayken babasının kendisi için yaptığı tezgahta okuldan arta kalan zamanlarda dokumacılığa başladı.
Babasının dedelerinden öğrendiği mesleği kendisine öğrettiğini belirten İşçi, "Battaniye dokumayı hafta sonları ve tatillerde tezgahta babamdan öğrendim. Hala ilk günkü gibi seviyorum. Yaklaşık 50 yıldır bu sanatla uğraşıyorum. Ben de çocuklarıma öğrettim. Şu anda çocuklarım da dokumayı biliyorlar. Ailece bu sanatla uğraşıyoruz" dedi.
İşçi, keçilerden kırkılan tiftiği önce renklerine ayırdıklarını ve tarama makinelerinden geçirdiklerini, bükerek ip haline getirdikten sonra ise çile halinde havuzlarda yıkadıklarını anlattı.
Çıkrıklarda lülelere sarılan ipi tahta tezgahta mekikler aracılığıyla dokuduklarını belirten İşçi, tiftiğin uzun süren uğraşlar ve aşamalar sonucu battaniyeye dönüştüğünü söyledi.
Tiftiğin siyah, beyaz, kahverenginin de aralarında bulunduğu 7 renge sahip olduğunundan bahseden İşçi, şöyle konuştu:
"Bunların tamamı tiftiğin doğal rengidir. Siirt battaniyesinin ömrü en az 70 yıldır. İstediğin kadar yıka kullan. Hiçbir şey olmaz. Ne rengi solar ne de bozulur. Ayrıca çok sıcak tutar. Battaniyeyi örttüğün zaman en soğuk günlerde bile kolay kolay üşümezsin."
"300 tezgah varken 50 tezgah kalmış"
Zor bir mesleğe sahip olduklarını belirten İşçi, bu alandaki ustaların sayısının da her geçen gün azaldığını söyleyerek şunlardan bahsetti:
"Eskiden en az 300 tezgah varken şu anda yaklaşık 50 tezgah kalmış. Çok zor bir meslektir, el işidir, yorucudur. Para kazanılmadığı zaman ilgi daha da azalıyor. Siirt'in meşhur battaniyesi, yaklaşık 400 yıldan beri bu tezgahlardan çıkıyor. Pazarı bulunmazsa, yetkililer buna el atmazsa bu meslek yok olup gidecek."
Katıldığı fuar ve festivallerde Siirt battaniyesini sergilediklerini söyleyen İşçi, "Herkes Siirt battaniyesini biliyordu ama birçoğu nasıl dokunuyor görmemişti. Görünce de farklı bir atmosfer oluyor" dedi.
İşçi, geleneksel el sanatları dokumacılığını günün şartlarında teknolojiyle de birleştirdiklerinden bahsederek, şunları anlattı:
"El ile yazılmasını isteyenler de oluyor. Şimdi bu teknolojiyle yazı yazma bizim için biraz daha pratik hale geldi. Daha önce sabahtan akşama kadar parçasıyla ancak 10 harf yazarken şimdi teknolojiyi kullanarak 500 harf de yazabiliyoruz."
Kaynak: AA