Sinemanın gizli kahramanları: Figüranlar

Figüranı mecazi olarak “Bir toplumda, bir toplulukta sönük, etkisiz olan kimse” anlamında kullanıyoruz. Gerçekte ise figüran tiyatro ve sinemada konuşması (replik) olmayan ya da konuşması çok az olan rollere çıkan kimse anlamına geliyor.

Türkiye’de figüran olmak, figüranların hayalleri, çalışma şartları ve figüran olmanın zorluklarını sektörün içindeki isimlere sorduk. Hepsinden aynı cevabı aldık.

“Figüranlar olmadan film ya da dizi olmaz.”

Figüranlar film ve dizi sektörünün görünmeyenleri

Bir dizide ya da filmde genellikle dikkat ettiğimiz başroller ve yardımcı oyunculardır. Arkadan geçenleri görmeyiz. Ancak onlar sahnenin duygusu için çok önemlidir. 

17 yıldır bu sektörde olan ve daha önceleri kast ajansı sahibi olan Hacı Yılmaz “Figüranlık toplumuzda yer edinmemiş bir meslek dalı. Diziler ve filmler figüran olmadan olmaz. Ancak Türkiye’de olmazsa olmaz olarak görülmüyor. Değer verilmiyor“ diyor.

33 yaşındaki Mehmet Ali Ünal figüranlık yapıyor. Ünal, aldıkları bütçeler küçük olsa da seti kurtaranların figüranlar olduğunu söylüyor.

“Figüranlıktan yükselenler geldiği yeri söylemeye çekiniyorlar”

Mesleğe figüran olarak başlayıp, yükselip oyuncu olanların figüran oldukları zamanları çok anlatmadıklarına da değinen Hacı Yılmaz, figüranların sektördeki imajlarından dolayı, çalışarak oyunculuğa yükselenlerin başladıkları noktayı gizlemek istediklerini söylüyor.

Oyuncu olmak her figüranın hayali

Yükselme basamakları figüranlıktan başlıyor. Daha sonra diyaloglu figüran, yardımcı oyuncu ve oyuncu oluyorsunuz. Bu basamakları tırmanmak zor. Ancak tırmanabilenlerin sayısı da azımsanmayacak kadar.

Figüranların setin en alt tabakası olarak görüldüğünü söyleyen Yılmaz “İnsanlar neden figüran olur, bu mesleğe neden başlar?” sorusuna şu şekilde cevap veriyor:
“İlk sebep olarak para kazanmak ve hayatını idame ettirmek görülebilir. Diğer bir sebep ise gelecek hayalleri. Gerçekten hayali oyunculuk olan bu mesleğe gönül verip kendini figüranlıktan oyunculuğa taşımak istemek.”

18 yaşındaki Mert Can Albar 5 yıldır figüranlık yapıyor. Mesleğini sevdiğini şöyle anlatıyor:

“Sabah 4’te kalkmak bana hiç zor gelmiyor. Çünkü bu işi severek yapıyorum. İlk figüranlık deneyimim TRT’de yayınlanan Diriliş dizisindeydi. Çok heyecanlıydım. Diriliş’te şövalye oldum. Mehmetçik Kut'ül Amare’de ise İngiliz askeriydim.”

Zeyd Kader ise Payitaht Abdülhamid dizisinde figüranlık yapıyor. Kader “Benim figüranlığa başlamam çok olmadı. Bu işlere merakım da vardı. Başladığım için mutluyum. Figüranlıktan yukarı çıkmak isterim. Oyunculuk güzel olur” diyor.

Sektör nasıl işliyor?

Figüranların iş bulabilmesi için öncelikle bir ajansa kaydolmaları gerekiyor. Ajansa kayıt sırasında fotoğrafları çekiliyor ve kayıt yaptıran kişinin özellikleri, oynayabildiği roller varsa diğer yetenekleri soruluyor.

Bu kayıt sırasında “kayıt parası” adı altında ücret alan ajanslar olduğunu belirten Yılmaz ‘Bu uygulamanın doğru olmadığını, insanları bilinen dizilerde oynatabileceklerini söyleyerek onlardan para alan ajanslara figüran olmak isteyenlerin itibar etmemeleri gerektiğini’ belirtiyor.

Kayıt yaptırdıktan sonraki aşama beklemek. Bir dizi ya da filmden ajansa oyuncu talebi gelene kadar figüran olmak isteyenler, sete çağrılmayı bekliyor.