Ankara’nın Sincan ilçesi Yenikent sınırları içinde yer alan Zir Vadisi, 7 kilometre boyunca uzanan bir tabiat harikası... İçinden Ova Çayı geçen vadi, tarih boyunca yerleşim yeri olarak kullanılmış. Evliya Çelebi’nin ‘Seyahatname’ eserinde İpek Yolu’nun geçtiği yerlerden biri olarak anlattığı vadi, 1930’lara kadar yerleşim yeri olarak kullanılmaya devam ederken, bölgede oluşan heyelan nedeniyle artık sadece mesire yeri olarak kullanılıyor.
Mağaralar, Peribacaları
Zir Vadisi’nde geçmişin izlerini taşıyan mimari kalıntılar yanında, Müslüman ve Hıristiyan mezarlıkları bulunuyor. Taş işçiliğinin nadide örneklerini barındıran mezar taşlarından bazıları korunması için müzeye kaldırıldı. Köy evlerinin yerini ise ünlü Ankara Armudu’nun yetiştirildiği küçük bahçeler aldı. Bölgede doğal yoldan oluşmuş mağaralar yanında, peribacaları da bulunuyor.
Hayvan ve Bitki Örtüsü Geniş
Çevresiyle birlikte yaklaşık 10 kilometrekarelik bir alana yayılan Zir Vadisi, bitki ve hayvan çeşitliliği açısından da zengin bir yer. Ova Çayı’nda olta balıkçılığı yapılırken, yırtıcı kuşlar çevredeki kayalıkları, küçük kuşlar ise sık ağaçların bulunduğu kısımları yaşam alanı olarak tercih ediyor. Tilki, kirpi, domuz, kurt gibi hayvanlar da bölgede görülüyor. Onlarca çeşit kır çiçeğini vadi boyunca görebilmek mümkün.
Timur’un Fillerini Sakladığı Yer
Zir Vadisi, bisikletle ya da yaya olarak gezmeye çok uygun bir bölge. Özellikle Ankara için yapılan yeni su hattı çalışmaları nedeniyle, araç girişinin sınırlı olduğu şu dönemde yerli ve yabancı turistler, yaya ya da bisikletli olarak vadiyi geziyor. Vadi, başkentte yaşayanların mesire alanı olarak kullandığı bölgelerden biri. Doğayla baş başa olmak, tarihi havayı koklamak isteyenler soluğu burada alıyor. Vadi, Yıldırım Bayezid ile Timur arasında, 1402 yılında yapılan Ankara Savaşı’nda da önemli yerlerden biri oldu. Timur’un ordusundaki filleri burada saklayarak Yıldırım Bayezid’e karşı taktik üstünlük sağladığı iddia ediliyor.
Tarihi Köprü
Bölgede çalışan Türkeş Çelik, “Buraya turistler de geliyor, piknik yapmak, gezmek isteyen Ankaralılar da geliyor. Genelde turistler kayaların nasıl oluştuğun merak ediyor. Burada bulunan mezarlıklar ise ister Müslüman ister Hıristiyan mezarlığı olsun, vatandaşlar tarafından korunuyor, hepsine dua ediliyor” diyor.
Vadinin Yenikent girişinde ise tarihi bir köprü bulunuyor. Zağar Köprüsü adını taşıyan bu köprü, tarihi ipek yolunun geçtiği noktada idi.
Zir Vadisi’nin yanında yükselen Abdülselam Dağı ise burada 24 gözlü Bizans döneminde yapıldığı tespit edilen mağaralarıyla ünlü.