Artık internet hayatın her alanında. Konu alışveriş olduğunda da durum değişmiyor. Kimisi mağazayı zaman kaybı gördüğü için interneti tercih ediyor, kimisi de indirimleri rahat takip edebildiği için.
İnternetten alınabileceklerin bir sınırı yok. Ülkenizden kilometrelerce uzak bir yerden de alışveriş yapabilirsiniz, evinize kısa mesafedeki bir marketten de.
Yemek, çiçek, kıyafet, mobilya, elektronik cihaz, müzik, dizi-film…
Bunların hepsine bir tıkla ulaşmak mümkün.
Türkiye'de online alışveriş yapma oranı yüzde 67
Dünyanın yüzde 84’ü bir ürün veya hizmet satın almadan önce internette araştırma yapıyor. Yüzde 75’i ise bu ürün veya hizmetleri satın alıyor.
82 milyon nüfuslu Türkiye’de, 59 milyon insan aktif internet kullanıyor. Ülkemizde online alışveriş yapma oranı yüzde 67. En çok parayı ise seyahat, moda ve elektronik eşyalara harcıyoruz.
Alışveriş yapanların oranı yüksek olsa da Türk halkının bir kısmı internetten alışveriş yapmaya çekingen yaklaşıyor. Bunun sebebi de karşılaşılan kötü sonuçlar.
Peki, e-ticaret güvenli mi ve güvenli olduğunu anlamak için nelere dikkat etmek gerekiyor? Bu konu hakkında merak edilenleri Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Dijital İletişim Araştırmacısı Doç. Dr. Ali Murat Kırık’a sorduk.
Sizce, insanlar alışverişi internetten mi daha çok yapıyor mağazadan mı?
e-ticaret, internet kullanıcı sayısının artışıyla birlikte yaygınlaştı. Araştırmalardan da bu durum açık bir şekilde görülüyor. Türkiye’deki kullanıcıların %86’sı bir ürün ya da hizmeti almadan önce mutlaka internetten araştırma yapıyor. Arama yapan kullanıcıların %67’si ise online alışverişi tercih ediyor. Türkiye’de sanal mağazalara ciddi bir yönelim söz konusu. Geleceğin online alışveriş siteleri üzerine kurulacağını söyleyebilmek mümkün. Gerek zaman ve gerekse de mekan kısıtlamalarının önüne geçen alışveriş siteleri kullanıcılara farklı avantaj ve indirimler sunduğu için günümüzde daha çok tercih edilmeye başladı. 25-34 yaş arası kitlenin ise daha çok e-ticaret sitelerini tercih ettiği net bir şekilde görülüyor. Bu durum geleceğin alışveriş tercihlerinin internet ortamına kayacağını gösteriyor.
Hangi alanlarda internetten alışveriş yapma imkanımız var?
Türkiye’de daha çok giyim eşyaları internet ortamından satın alınıyor. Elektronik eşya alımı ise hemen ardından geliyor. Günümüzdeki internet alışveriş sitelerindeki artış gerek ulusal, gerekse de uluslararası arenadaki elektronik eşya sitelerinin popülaritesini artırdı.
Yemek siparişinin de özellikle son dönemlerde sanal ortama kaydığını söyleyebilmek mümkün. Seyahat, turizm ve konaklama sitelerinin de değeri artıyor. Özellikle internet ortamında otellerin fotoğraflarının ve bilgilerinin yer alması da kullanıcıların yoğun ilgisini çekiyor. Kitap sektörünün de internet ortamında vücut bulduğunu söylemek pek yanlış olmaz. Her geçen gün artan bir popülariteye sahip kitap satış siteleri de yorum ve dereceleri sunduğu için tercih nedeni. Kozmetik, kişisel bakım ürünlerine de sanal ortamda ilgi oldukça fazla. Küçük ev eşyaları, hızlı tüketim ürünleri, bilet, oyuncak, çiçek ve çikolata satışı da son dönemlerde giderek yaygın bir hal alıyor. Ancak en yüksek alım giyim kategorisine ait.
.jpg)
İnternetten alışveriş yapmak güvenli mi?
İnternet ortamında alışveriş ilk bakışta cazip gibi görünse de bir takım güvenlik risklerini bünyesinde barındırıyor. Sanal ortamda var olmak başlı başına tehditken, alışverişin bu sahaya kayması kullanıcıları tehdit ediyor.
"Dolandırıcılar ve sahte alışveriş siteleri türedi"
İnternet ortamında alışverişin sosyal medyaya kaymasıyla birlikte sanal dolandırıcılar ve sahte alışveriş siteleri türedi. Bunlar daha çok kullanıcıların kişisel bilgilerine erişmek veveri hırsızlığı gerçekleştirilmesi için kurulmuş web siteleri. Bu tarz siteler ucuz ürün ve hizmet sattığından dolayı bozuk, hasarlı, sorunlu ürünleri gönderebiliyorlar. Hatta kimi zaman ürünün ulaştırılamadığı da müşteri şikayetleri arasında yer alıyor. Ancak internet ortamında alışverişi tamamen güvensiz bir şekilde nitelendirmek de pek doğru olmaz. Bir sitenin güvenilir olduğunu anlamamızı sağlayan bir takım kıstaslar mevcut.
Bir sitenin güvenli olduğunu nasıl anlayabiliriz?
İnternetten alışveriş yaparken öncelikle web sitesinin SSL güvenlik sertifikasının olup olmadığına dikkat edilmeli. SSL sertifikasının olması web sitesindeki kredi kartı ve banka bilgilerine ulaşılamayacağını ifade ediyor. Bununla birlikte web adres çubuğunun başlangıcında “https://” var ise yapılan alışverişin gizlilk esasına uygun bir şekilde gerçekleştirildiğini ifade ediyor. Genelde ucuz ürün satan ve sanal dolandırıcılık gayesiyle açılmış sitelerde bu unsurlar yer almıyor. Web sitelerinin memnuniyet düzeyleri ve yorumlara yer vermesi de sitenin güvenirlik düzeyini artırıyor.
Web sitesinin 3D Secure güvenli ödeme sistemine sahip olması da son derece önemli. Çünkü bu web siteleri sayesinde hem üye iş yerleri hem de kart sahipleri kredi kart sahteciliğine karşı güvence altına alınmış oluyor. Alışveriş bitiminde müşteri kart bilgilerini girmekte ve ardından cep telefonuna bir şifre gönderiliyor. Bu şifrenin girilmesiyle birlikte satış işlemi gerçekleştiriliyor. Bu sayede yetkisiz erişimin önüne geçiliyor. e-ticaret sitesinin açık adresi, iletişim bilgileri, ticaret sicil numarası mutlaka kontrol edilmeli. Bu bilgiler yer almıyorsa alışveriş yapılmamalı.
İnsanların bir kısmı online alışveriş yapmanın zaman kaybı yaşatmadığını söylüyor. İnternet alışverişinin avantajlı ve dezavantajlı yönleri nelerdir?
İnternet ortamında gerçekleştirilen alışverişin avantajları olduğu kadar dezavantajları da bulunuyor. Öncelikle kullanıcı internet ortamında alışveriş yaptığı için zamandan büyük oranda kazanım sağlıyor. Yol yürümek, mağaza mağaza gezme gibi durumlar söz konusu olmadığı için kullanıcılar yorulmuyor. Aynı zamanda birçok alışveriş sitesinin varlığı nedeniyle kullanıcıların seçme şansı ve alternatif bulması oldukça kolay.
Farklı indirimler ve kampanyalardan internet ortamında haberdar olmak oldukça kolay. Ancak internet ortamında alışverişin dezavantajları da mevcut. Ürünleri deneme, canlı görme, koklama v.b. imkanı bulunmuyor. Ürüne aynı anda sahip olmak mümkün değil. Çünkü ürünün kargolanması ve ulaştırılması belli bir zaman alıyor. Üründe ya da hizmette herhangi bir sorun olduğunda değiştirmek ya da para iadesi almak zaman alıyor. Son olarak sanal dolandırıcılık ve güvenlik açıları da kullanıcıları bekleyen diğer tehditler ve dezavantajları.
Türk halkı online alışverişe nasıl bakıyor?
İnternetin zaman ve mekan sınırlamasını kaldırması nedeniyle, internerin olduğu her ortamdan alışveriş yapılabiliyor.
Ülkemizde de giderek yaygınlaşan online alışverişe, Türk halkının bir kısmı olumlu bir kısmı olumsuz yaklaşıyor.
Haber, kamera: Gülçin Sakarya, Nurya Yardımcı
Kurgu: Ünsel Ayhan Aybek
15ºC
Ankara
