Dünyada her yıl satışa sunulan 4 milyar tonluk gıdanın 1,3 milyarı çöpe gidiyor. Gıda israfının yüzde 56'sı gelişmiş ülkeler tarafından gerçekleştiriliyor.
Türkiye'de de durum farklı değil. İstanbul halinde her gün tonlarca meyve ve sebze daha satışa çıkmadan eziliyor, ya da çürüyüp çöp oluyor. Sonra da kompozit gübre olmak için bir tesise gönderiliyor.
Her üç ekmekten biri çöpe gidiyor
Son 5 yıla bakıldığında Türkiye'de yıllık ortalama 26 milyon ton gıda israf ediliyor. Bir kamyonun 10 ton çöp taşıdığı hesap edersek, bu da yılda 2,5 milyon kamyondan fazla gıdanın çöpe atıldığını gösteriyor
“Bir ailenin yıllık ekmek israfı aylık eğitim masrafına denk”
İsraf kalemlerinin başında da ekmek geliyor. Tohum Platformu Başkanı Mine Ataman, vatandaşın bir yıllık ekmek israfını engellemesinin aile ekonomisine ciddi katkı sağlayacağını söyledi:
“Üç ekmek alınan evlerde 1 ekmek çöpe gidiyor maalesef. Hesap ettiğinizde de ekonomik olarak değeri çok yüksek. Eğer siz bir yıldaki ekmek israfını yapmasaydınız çocuğunuzun neredeyse 1 aylık okul masrafı ve ya orta halli bir ev kiranızı çıkarabilirdiniz."
Yılda 4 milyar euro çöpe gidiyor
Gıda israfının ekonomiye zararı büyük. Türkiye İsrafı Önleme Vakfı'nın 2020 yılı raporuna göre Türkiye'nin yıllık gıda israfı ortalama 4 milyar euro'ya denk geliyor
Türkiye için stratejik öneme sahip birçok projenin maliyetine bakıldığında israfın boyutu da daha iyi anlaşılıyor.
İsrafın 'su ayak izi' boyutu
Küresel ölçekteki tehdidin bir diğer yüzü de su israfı. İstatistiklere göre dünya nüfusuna yetecek kadar yiyecek üretmek için saniyede 200 milyon litre su harcanıyor.
Üretim sürecinde harcanan su miktarını ölçme işlemine "su ayak izi" deniliyor.
Bir bifteğin sofraya gelmesi için yaklaşık 7 bin litre su harcanıyor
1 parça biftek için yaklaşık 7 bin litre su harcanıyor. 1 kilo tereyağ için 5 bin 300 litre harcanırken 1 hamburger için ise 2 bin 400 litre su tüketiliyor.
Türkiye İsrafı Önleme Vakfı Başkanı Aziz Akgül, ekmek israfının beraberinde yaklaşık 2 milyon 500 bin metreküp su kaybına sebebiyet verdiğine değinirken bu miktardaki bir suyun İstanbul'un bir günlük su ihtiyacını karşılayacak büyüklükte olduğunu söyledi.
Uzmanlar çözüm için toplumsal bilincin artmasına işaret ediyor.Gıda israfının önüne geçilmezse dünyayı önümüzdeki yıllar daha kötü bir tablo bekliyor.