Türkiye'de koruyucu aile yanında bulunan çocuk sayısı 7 bin 473’e ulaştı

Sıcak bir aile ortamı ve sevgi... Bir çocuğun hayatını değiştirmek için bu ikisi yetiyor. Yetiştirme yurtlarında yaşayan binlerce çocuk umutla bir koruyucu ailenin kendilerini sahiplenmesini bekliyor. Son yıllarda adını sıkça duyduğumuz koruyucu aile sistemi ile bir çocuğa sıcak yuva vermek aslında sanıldığı kadar zor değil.

2019’da bin 563 çocuk koruyucu aile buldu

Türkiye’de koruyucu aile sistemi özellikle son yıllarda büyük ilgi görüyor. Koruyucu aile olanların sayısı her geçen gün artıyor. Sadece 2019’da bin 563 çocuk, bu sistem sayesinde hasretini çektiği sıcak aile ortamına kavuştu. 

Son verilere göre Türkiye’de koruyucu aile yanında yaşayan çocuk sayısı 7 bin 473’e ulaştı. Koruyucu Aile, Evlat Edinme Derneği (KOREV) Başkanı Ülkü Aydeniz bu artışı, “Çok iyi bir ivme var. Hem bilinirlik hem rakamlar hem de kavramın yerleşmesi açısından bir farklılık var” sözleri ile değerlendirdi. Aydeniz, koruyucu aile sistemine gösterilen ilginin nedenini şöyle anlatıyor: 

“2012 yılında Emine Erdoğan’la başlayan ‘Gönül Elçileri Projesi' ile ivme kazanıldı. Son yıllarda Bakanlığın önemli çalışmalarıyla bu devam etti. Konuyla ilgili dernekler de var. KOREV olarak biz de çalışıyoruz. Koruyucu aileleri örnek olmaları konusunda yönlendiriyoruz. Daha önceleri ‘başkasının çocuğu’ muamesi gördükleri için gizleniyorlardı. Artık bu değişmeye başladı. Herkes şu bilince ulaştı. Başkasının çocuğunu sahiplenmeden bu dünya iyileşmeyecek.” 

Aydeniz, koruyucu aile olanların yaşam hikayelerinin duyulmasının, bir çocuğu sahiplenmek isteyen başka aileleri cesaretlendirdiğini anlatıyor:

“Kafalarda hep başkasının çocuğunu sevebilir miyim sorusu oluyor. Evet, başkasının çocuğunu seviyorsunuz... Ama karşılaştığınız ilk andan itibaren başkasının çocuğu olduğu aklınıza bile gelmiyor. Biz kalpten doğuruyoruz... Başkasının çocuğu diye bir kavram yok bizim için.”

[Grafik: Hafize Yurt]

Koruyucu aile uygulaması 1961’de başladı 

Koruyucu aile uygulamasının Türkiye’deki geçmişi 1961 yılına dek uzanıyor. Ancak sistem pek bilinmediği için koruma altına alınan çocukların sayısı uzun yıllar boyunca çok düşük kaldı. Öyle ki 1961’den 1983 yılına kadar sadece bin civarında çocuk, bu hizmetten faydalanabildi. 

İstanbul, koruyucu aile sayısı bakımından başı çekiyor. Son verilere göre, İstanbul’da 718 çocuk, koruyucu ailesinin yanında yaşamını sürdürüyor. İkinci sırayı 447 çocukla Ankara alıyor. Listenin üçüncü sırasında bulunan İzmir’de ise 412 çocuk koruyucu aile sistemi sayesinde sıcak bir yuvada büyüyor. 

[Grafik: Hafize Yurt]

KOREV Başkanı Ülkü Aydeniz son yıllarda koruyucu aile sayısı artmasına rağmen rakamların hala yetersiz olduğunu söylüyor:

“Gelişmiş ülkelerde devlet koruması altındaki çocukların koruyucu aile yanında yaşama oranı yüzde 80’lerin üzerinde. Biz hala yüzde 35’ler seviyesindeyiz. Daha gidecek çok yolumuz var. Güncel rakamlara göre halen 13 bin civarında çocuk koruyucu aile bekliyor.” 

“Onlar, bizim hayatımıza dokunuyor”

Koruyucu aile olmak için her şehirde bulunan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne başvurmak gerekiyor. Ön başvuru e-devlet ya da bakanlığın internet sitesindeki “Koruyucu Aile Olmak İstiyorum” bölümü üzerinden de yapılabiliyor. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı, Türkiye’de ikamet eden, 25-65 yaşları arasında, en az ilkokul mezunu ve düzenli bir gelire sahip kişiler koruyucu aile başvurusunda bulunabiliyor. 

Kendisi de aynı zamanda iki çocuğun koruyucu ailesi olan Aydeniz, bir çocuğa sıcak yuva kazandıranların hayatlarındaki değişimi ise şöyle anlatıyor:

“Çocukların hayatına dokunacağız diye düşünüyoruz ama aslında onlar bizim hayatımıza dokunuyor. Bu bir iyilik hareketi... İnsana, bizlere iyi gelen bir şey. Bir çocuğun iyileştiğini, gözlerindeki ışığı ve mutluluğu görmek büyük bir manevi tatmin. Onlar iyileşiyorlar, topluma yararlı bireyler oluyorlar. Bizler de onlarla beraber iyileşiyoruz.”