Türkiye karayolu ulaşımında son yıllarda önemli atılımlar yaparak 1915 Çanakkale Köprüsü, Ovit Tüneli gibi önemli tesisleri hizmete aldı. Yeni köprü, viyadük ve tünellerinin arka planında ise dışarıdan görülemeyen teknolojik bir gelişim söz konusu.
Türkiye’de toplam 9 bin 872 köprü ve viyadük bulunuyor. Bunların toplam uzunluğu 775 km’yi buldu. Tünel yapımında ise son 22 yılda yüzde 1400’den fazla artış gerçekleşti ve 2003’te toplam uzunluğu 50 km olan 83 tünelin toplam uzunluğu 753 km’ye, sayısı ise 395’e ulaştı. Bunlar içerisinde 1915 Çanakkale Köprüsü, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Kömürhan Köprüsü, Adana 15 Temmuz Şehitler Köprüsü gibi köprüler ile Zigana, Ovit, Phaselis gibi tüneller bulunuyor.
Hibrit tasarım
Köprü, viyadük ve tünellerin yapımı ve işletilmesinde gelmiş teknolojiler kullanıldı. İstanbul Boğazı’nın üçüncü kıtalar arası köprüsü olan Yavuz Sultan Selim, hibrit tasarımla yapıldı. Asma köprü ile gergin eğik askılı köprü teknolojisi birleştirilerek inşa edildi. Bunun sonucunda Eyfel Kulesi’nden daha yüksek kuleler ortaya çıktı. Fransa’nın simge yapılarından Eyfel Kulesi 200 metre yüksekliğindeyken, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün kuleleri 322 metre yüksekliğe sahip. Köprünün tasarımını da iki Fransız isim yapmıştı. Yavuz Sultan Selim, aynı amanda 59 metre genişlikle “dünyanın en geniş asma köprüsü” unvanını elinde bulunduruyor. Kara ve demiryolu taşımacılığı birleştiren köprüde 2 demiryolu 8 karayolu şeridi bulunuyor.
Zırhlı fiber optik kablo ağı var
1915 Çanakkale Köprüsü, 2023 metrelik orta açıklığı ve 318 metrelik kule yüksekliğine ek olarak 4.608 metre uzunluğu ile görenleri şaşırtıyor. Ancak görünmeyen yüzü de oldukça ilginç. İlk kez 1915 Çanakkale Köprüsü’ne zırhlı fiber optik kablo veri ağı entegre edildi. Bu nedenle olası toz, yağ, gaz, nem aşınmalarına karşı çok dayanıklı ve kemirgenlerin zarar vermesi mümkün değil. Köprü, 1052 sensörle, yüzlerce termal kamera ile 24 saat izleniyor. Köprü üzerinde 4 ayrı meteoroloji istasyonu var. Trafik ise Yapay Zeka destekli olarak yönetiliyor. Köprü bir çok açıdan teknolojik bir üs gibi.
Sakın çöp atmayın!
Bağlantı yollarıyla birlikte 15 km’yi aşan ve kesintisiz 14,5 km çift tüp uzunluğuna sahip olan Zigana Tüneli, Avrupa’nın en uzun, dünyanın ise 3’üncü büyük çift tüp karayolu olarak hizmete girdi. Zigana Tüneli’nin yapımında 70 bin kişiyi konut sahibi yapacak kadar beton kullanıldı. Tünelde dikey havalandırma şaftları ve hava değişim istasyonları gibi yenilikler bulunuyor. Havalandırma tünellerinde cam elyaf borular kullanıldı. Tünelin içinde, yola atılan çöp ve dumanı tespit eden sistem ile herhangi bir noktadaki arızayı tespit eden SCADA sistemi de var. Tüneldeki kirli hava sürekli alınıp temiz hava basılıyor.
Kendini koruyan çelik
Son yıllarda özellikle viyadük yapımı da hız kazandı. Eğiste Hadimi Viyadüğü 166 metre yükseklikte orta ayağı ile Türkiye’nin en yükseği oldu. Viyadükte kullanılan çelik, boya gerektirmeden kendini koruyor.
Türkülere konu olan Kömürhan Köprüsü ise tarihi köprü baraj suları altında kaldığı için yeniden yapılmıştı. Yeni Kömürhan köprüsü Türkiye’nin ilk ‘dengeli konsol köprüsü’ olma özelliğini taşıyor. Dengeli konsol, özellikle köprü ayaklarının yüksekliğinden ötürü iskele kurulamayan ve geniş açıklık istenen, zor coğrafik koşullarda uygulanıyor.
İlkler var
Avrasya Tüneli’nde dünyanın ilk iki katlı karayolu geçişi inşa edildi. Deniz tabanından geçen tünel, iki kıtayı İstanbul Boğazı altından birbirine bağlıyor.
2020 yılında hizmete giren Ankara-Niğde Otoyolu, Türkiye’nin ‘en akıllı’ yolu unvanını kazanmıştı. Yerli ve milli imkanlarla üretilen ‘Olay Algılama sistemi’, otoyol üzerinde bulunan kameralarla oluşan tehlikeli, kaza ve trafik durumlarında operatör ve sürücüleri uyarıyor. Sistem, yeni devreye giren köprü ve tünellerde de uygulanacak. Akıllı otoyolun altyapısında 500 trafik sensörü, 1,3 milyon metre fiber optik kablo 9 meteorolojik ölçüm istasyonu ve 208 olay algılama kamerası bulunuyor.
7.9ºC
Ankara
