Binlerce yıllık yaşa sahip, kanunla koruma altındaki anıt ağaçların tanıtımı ve korunması amacıyla başlatılan proje kapsamında anitagaclar.gov.tr internet sitesi kuruldu.
Sitede, Türkiye genelindeki tescilli 10 bini aşkın anıt ağaçtan 883'üne yer verildi. İl, ilçe, yaşı, boyu, gövde ve tepe çapı verileri bulunan asırlık ağaçların, tarihi öyküleri de anlatılıyor.
Koruma altındalar
Anıt ağaçlar, geçmiş ile günümüz, günümüz ile gelecek arasında köprü kurabilecek uzunlukta doğal ömre sahip olan ağaçlardan yaş, gövde çapı, tepe çapı ve boy itibariyle kendi türünün alışılagelmiş ölçülerinin çok üzerindeki boyutlara ulaşan ya da yöre tarihinde mistik kültüründe ve folklöründe özel yeri bulunan ağaçlar olarak tanımlanıyor.
Korunan Alanların Tespit Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik hükümlerine göre tabiat varlığı olarak sınıflandırılan anıt ağaçların, sahip olduğu özellikler nedeniyle her türlü önlem alınarak mutlak surette korunması ve doğal miras olarak gelecek nesillere bırakılması gerektiği vurgulanıyor.
Görkemli görünüşleri, kendilerine bahşedilen uzun ömürden dolayı geçmişi geleceğe bağlayan, değeri tartışılmaz zenginlikler olduğu kaydedilen anıt ağaçların korunmasının hem genç beyinlerde soya bağlılık duygularını geliştirdiği hem de doğa sevgisi ve çevre bilincinin kökleşmesine aracı olduğu ifade ediliyor.
(31).jpg)
66 ağaç türü var
Proje kapsamında, Anadolu'nun dört bir köşesinden binlerce yıllık tarihe tanıklık etmiş 66 ağaç türü bulunuyor. Sedir, kestane, doğu çınarı, zeytin, andız, Toros sediri, ceviz, sakız ağacı, yalancı hurma, menengiç, mamut, çam, meşe, çitlembik, porsuk, kavak, fıstık, gürgen, servi, ahlat, palmiye, kayın ve ıhlamur ağaçlarının çok sayıda türü var.
En yaşlısı Zonguldak'ta
Zonguldak'ın Alaplı ilçesinde, 2024 yılı itibarıyla yaşı 4 bin 119 olarak hesaplanan porsuk ağacı, Türkiye'nin en yaşlı ağacı olarak biliniyor. Tepe çapı 9,5 metre, gövde çapı 245 santimetre, boyu 23 metre olan porsuk ağacı, Tunç Çağı'na tarihleniyor. Anadolu'nun bilinen en yaşlı ağacı, dünyanın da en yaşlı beş ağacı arasına giren porsuk ağacının tarihlendirilmesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi'nde yıllık halkaların laboratuvarda incelenmesiyle yapıldı. İncelemelerde ağacın sağlıklı olduğu, insanlar tarafından zarar verilmediği sürece en az 4 bin yıl daha yaşayabileceği kaydedildi.
2 bin yaşı devirdiler
Listede, 2 bin yaşını deviren dört ağaç bulunuyor. Antalya'nın Kumluca ilçesinde 25 metre boy ve 262 santimetre gövde çapına sahip 2 bin 331 yaşındaki sedir ambar katranı, Türkiye'nin en yaşlı ikinci ağacı. Kahramanmaraş Onikişubat ilçesinde 2 bin 284 yaşındaki doğu çınarı, Türkiye'nin en yaşlı üçüncü ağacı. Konya Taşkent'teki 2001 yaşındaki kokulu ardıç ve Hatay Samandağ'da 2001 yaşındaki doğu çınarı da Türkiye'nin en yaşlı ağaçları arasında yer alıyor.
En yükseği 55 metre
Türkiye'deki anıt ağaçların en yükseği, Gümüşhane Torul ilçesindeki 405 yaşındaki Göknar ağacı. Göknar ağacının boyu 55 metre olarak hesaplandı. Adıyaman Merkez ve Gölbaşı'ndaki 430 ve 555 yaşlarındaki doğu çınarları, Amasya Merkez'de 535 yaşındaki doğu çınarı ve Kütahya Simav'da 905 yaşındaki doğu çınarı da 40 metre yüksekliğe sahip.
Gövde çapı 8,8 metre
En geniş gövdeye ise Kastamonu'nun Bozkurt ilçesinde 805 yaşındaki, 880 santimetre gövde çaplı doğu çınarı sahip. 860 santimetre gövde çapıyla Adıyaman Gölbaşı'nda 430 yaşındaki doğu çınarı ikinci sırada. Kahramanmaraş Onikişubat'ta 2 bin 284 yaşındaki doğu çınarı 760 santimetre gövde çapıyla üçüncü. Hatay Samandağ'da 2005 yaşındaki doğu çınarı 750 santimetre ile dördüncü. Aksaray Merkez'deki 505 yaşındaki kasnak meşesi ise 608 santimetre ile beşinci.
14.3ºC
Ankara
