Dünyada 20 milyondan fazla Alzheimer hastası var.
Kişiler eşyalarını kaybedebiliyor, dışarı çıktıkları zaman kaybolabiliyor hatta aile bireylerini unutabiliyorlar.
Hızlı ya da yavaş ilerleyebilen Alzheimer hastalığı, zaman içerisinde artarak günlük hayatın işleyişini daha da zorlaştırıyor.
Peki, dünyada milyonlarca kişiyi etkileyen bu hastalıktan korunmak mümkün müdür, ilerlemesi engellenebilir mi?
Alzheimer hastalığı hakkında merak edilenleri Prof. Dr. Yahya Karaman'a sorduk.
En önemli belirtisi unutkanlık
Alzheimer hastalığı demans dediğimiz yani bunamaların büyük bir çoğunluğu teşkil etmektedir. En önemli belirtisi unutkanlık ve bazı becerilerde, okuma, yazma, hesaplama gibi veya uzaysal algılama gibi bozukluklardır. Bunun yanında bazı psikiyatrik belirtiler de eşlik edip durumunu daha da ağırlaştıran bir rahatsızlıktır. Ayrıca kişinin günlük yaşam aktivitesini de etkiler. Kişi mesleğini veya ev işlerini devam ettiremez.
Kişi Alzheimer olduğunu nasıl anlar?
Bu hastalığın önemli bir özelliği, çok sinsi olarak başlayıp yavaş yavaş ilerlemesidir. Yani unutkanlık hafif dereceden gittikçe ilerleyerek kişiyi rahatsız etmeye başlar. Önce yapacağı işleri unutabilir, eşyaları koyduğu yerleri unutabilir daha sonra bu unutkanlık gittikçe artar ve kişi bulunduğu yeri karıştırmaya başlar. Evde odaları karıştırır, kişileri tanıyamaz, isimlerini unutabilir, gördüğü nesneleri karıştırır… Yani işine ve gücüne devam edemeyecek seviyeye geldiğinde artık doktora getirirler. O zaman muayene edildiğinde unutkanlıkla birlikte diğer bütün bilişsel fonksiyonlarının da azaldığını görürüz.
60’lı yaşlarda başlıyor
Alzheimer hastalığının başlangıç yaşı genelde 60-65 yaşlardır. Yaş ilerledikçe hastalığın görülme sıklığı da ilerler. Son günlerde tartışılan bir konu çok genç yaşta görüldüğüne dairdir. Genç yaşta genelde Alzheimer hastalığı pek görülmez. Ancak kromozom anormalliği, bulaşıcı hastalıklar, beslenme bozukluğu gibi beynin dışındaki sebeplerden beynin dolaylı olarak etkilenmesi genç yaşlarda görülmeyi arttırabilir.
Profesör Doktor Yahya Karaman, bu hastalığının nedenlerinin henüz bilinmediğini fakat beslenme bozuklarının, alkol ve sigara kullanımının en önemli risk faktörleri arasında olduğunu söylüyor.
Karaman, Alzheimer hastası kişilerin yalnız kaldığında devamlı hata yapabildiklerini, aile bireylerini bile tanımadıklarını, evden dışarı çıktığında evi bulamadıklarını belirterek, hastaların yanında mutlaka birilerinin olması gerektiğini ifade ediyor.
Peki, Alzheimer hastalığının tedavisi var mı, ilerlemesi durdurulabilir mi?
Alzheimer için ilaçlarımız var bu ilaçlar hastalığı tedavi etmiyor. Ancak ilerlemesini biraz yavaşlatabilir. Bunun yanında hasta yakınlarının bu konuda iyi bilgilendirilmesi ve eğitilmesi gerekir. Bunların başında hastanın beslenmesi çok önemli. Akdeniz diyeti dediğimiz sebze ve zeytinyağı ağırlıklı yemekleri yemek yararlı olur. Aynı zamanda hastaların beyin egzersizi ya da günlük yürüyüşler ve fiziki egzersizler yapmaları uygundur.
Sebebi ve tedavisi belli değil
Bütün unutkanlıkların Alzheimer ya da bunama olmadığını anlatan Karaman, bazılarının tedavi edilebilir, geriye döndürülebilir olduğunu ve bunların tedavisinin çok basit olduğunu söylüyor.
“Beyindeki bir anormalliğe bağlı gelişen bunamaların tedavisi daha zor. Bunların bir kısmı maalesef tedavi edilemiyor. Kullanılan ilaçların hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı belirtilmekle birlikte hastalık hiçbir zaman tam olarak ortadan kalkmıyor. Maalesef Alzheimer hastalığının günümüzde ne sebebi bellidir ne de tedavisi yapılabilmektedir.”
Karaman, yakın zamanı hatırlamakta zorlanan ve günden güne unutkanlığı ilerleyen kişilerin mutlaka nöroloji doktoruna gitmesini tavsiye ediyor.